Ograniczenie obowiązku składkowego od umów z lekarzami

W dniu 11 stycznia 2019 r. zapadło istotne rozstrzygnięcie Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt II GSK 4626/16), w którym uznano, że umowy zawierane przez firmy farmaceutyczne z lekarzami o przygotowanie raportu z konferencji stanowią nieoskładkowane umowy o dzieło, a nie oskładkowane umowy zlecenia. Wyrok jest prawomocny. Sprawę prowadzili Tomasz Kaczyński, Tomasz Kubicki oraz Wiktor Krzymowski.

Jaka była podstawa wyroku w sprawie obowiązku składkowego od umów z lekarzami?

Przedmiotem kontroli NSA był wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 kwietnia 2016 r. (sygn. akt VI SA/Wa 2722/12), w którym oddalono w całości skargę na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, utrzymującą w mocy decyzję dyrektora Wojewódzkiego Oddziału NFZ, stwierdzającą objęcie obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym lekarza,z którym firma farmaceutyczna zawarła umowę dotyczącą sporządzenia raportu z konferencji naukowej.

Dotychczasowe stanowisko Narodowego Funduszu Zdrowia na temat typizacji umów zawieranych z lekarzami

W niniejszej sprawie NFZ przyjął (i tak rozstrzygnął w obu instancjach niniejszej sprawy), za Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, że czynności wykonywane w ramach umowy zawartej z lekarzem nie mają charakteru czynności przynoszących konkretny materialny rezultat, lecz są one w istocie realizowane w ramach umowy starannego działania, która podlega oskładkowaniu. NFZ uznawał przy tym, że czynności te mają charakter odtwórczy i nie stanowią utworu w rozumieniu prawa autorskiego.

Jak do przedmiotowej sprawy odniósł się NSA?

NSA podzielił naszą argumentację, uchylając w całości wyrok WSA w Warszawie oraz decyzje NFZ wydane w obu instancjach. W ustnym uzasadnieniu wyroku NSA podkreślił, że mechanizm wynagrodzenia za rezultat, a nie staranne działanie oraz określenie z góry w umowie konkretnego dzieła jako przedmiotu umowy nie pozwala na uznanie jej za umowę o świadczenie usług, Nie dysponujemy na ten moment uzasadnieniem pisemnym, gdy tylko zostanie ono udostępnione, omówimy je i podzielimy się z Państwem wnioskami.

Wyrok NSA pozwala na przeanalizowanie od nowa sposobu zawierania umów z lekarzami oraz ich oskładkowania

Wyrok jest niezwykle istotny dla branży farmaceutycznej, gdyż przełamuje dotychczasową, niekorzystną tendencję sądów administracyjnych do stwierdzania konieczności odprowadzania składek od niektórych umów o dzieło zawieranych z lekarzami. Umożliwia tym samym przeprowadzenie nowych analiz sposobu zawierania umów z lekarzami i ich oskładkowania – bez wątpienia będzie stanowił istotny argument w ramach projektowania polityki składkowej i zasad rozliczenia z lekarzami oraz może stanowić argument w potencjalnych sporach z NFZ. Doniosłość wyroku podkreśla fakt, że jest on wyrokiem merytorycznym, a nie kasacyjnym (sprawa nie została zwrócona WSA w Warszawie do ponownego rozpatrzenia).