Pierwsza kara za naruszenie nowych obowiązków związanych z ustaleniem beneficjenta rzeczywistego

Pod koniec czerwca 2019 r., na jedną z krajowych instytucji płatniczych została nałożona kara pieniężna przez Ministra Finansów, po negatywnym rozpatrzeniu odwołania od decyzji Generalnego Inspektora Informacji Finansowej. Podstawą nałożenia kary było niedopełnienie obowiązku ustalenia beneficjenta rzeczywistego klientów.

Jest to pierwsza ostateczna decyzja i kara nałożona przez Ministra Finansów dotycząca naruszenia obowiązków ustalenia beneficjenta rzeczywistego wynikających z Ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu z dnia 1 marca 2018 r. (tzw. Ustawy AML).

Czego dotyczą obowiązki ustalenia beneficjenta rzeczywistego?

Beneficjentem rzeczywistym w rozumieniu Ustawy AML jest osoba lub osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem instytucji obowiązanej poprzez posiadane uprawnienia, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez klienta. Instytucjami obowiązanymi do stosowania ustawy AML są m.in. banki, instytucje płatnicze, firmy inwestycyjne, ale również przedsiębiorcy w zakresie, w jakim przyjmują lub dokonują płatności za towary w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 euro.

Beneficjentem rzeczywistym osoby prawnej innej niż spółka publiczna jest udziałowiec lub akcjonariusz danego klienta, któremu przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej, lub osoba, która dysponuje 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym klienta, także np. jako zastawnik lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu (również, gdy sprawuje ona kontrolę pośrednio poprzez inną osobę prawną).

W szczególnych przypadkach, gdy niemożliwe jest udokumentowanie beneficjenta rzeczywistego i gdy nie stwierdzono podejrzeń prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, może być nim osoba fizyczna zajmująca wyższe stanowisko kierownicze.

Ustalenie beneficjenta rzeczywistego następuje w ramach procedury zbierania i weryfikacji danych klienta jako jednego ze środków bezpieczeństwa finansowego nałożonego na instytucje obowiązane. 

Weryfikacja tożsamości klienta i beneficjenta rzeczywistego klienta powinna nastąpić przed nawiązaniem stosunków gospodarczych lub przeprowadzeniem transakcji okazjonalnej.

W celu ułatwienia ustalania beneficjenta rzeczywistego, 13 października 2019 r. ma zostać uruchomiony Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych. W związku z jego powstaniem, spółki jawne, komandytowe, komandytowo-akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjne niebędące spółkami publicznymi będą zobowiązane do zgłaszania do tego rejestru, w ciągu 7 dni od ich wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, informacji wymienionych w ustawie AML dotyczących ich beneficjentów rzeczywistych. Każda zmiana tych informacji powinna zostać zgłoszona w ciągu 7 dni od ich zmiany.

Spółki wpisane do KRS przed 13 października 2019 r. będą zobowiązane zgłosić dane o beneficjentach rzeczywistych w terminie 6 miesięcy, tj. najpóźniej 13 kwietnia 2020.

Za niedopełnienie obowiązku zgłoszenia informacji do rejestru, ustawa AML przewiduję sankcję w postaci kary pieniężnej do 1 000 000 zł.

Doradztwo DZP w zakresie ustawy AML i Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych

• Identyfikacja, czy dana spółka lub osoba jest instytucją obowiązaną do stosowania środków określonych w ustawie AML;
• Przygotowanie i audyt wewnętrznych procedur przeciwdziałania praniu pieniędzy w tym stosowania środków bezpieczeństwa finansowego;
• Przeprowadzenie szkoleń pracowników dotyczących obowiązków wynikających z ustawy;
• Przygotowanie spółek do obowiązków związanych z uruchomieniem Centralnego Rejestru
  Beneficjentów Rzeczywistych.