Najistotniejsze zmiany w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
01.08.2019
Autorzy:
Praktyka:
Specjalizacje:
Jaki jest zakres zmian przewidzianych w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
Dnia 24 lipca 2019 roku Prezydent RP podpisał głośno komentowaną ustawę o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw („Ustawa”). Przepis art. 17 Ustawy ustanawia zasadę, zgodnie z którą wchodzi ona w życie po upływie trzech miesięcy od dnia jej ogłoszenia. Od powyższej reguły przewidziano jednak szereg odstępstw – niektóre z przepisów wejdą w życie już po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia Ustawy. W szczególności, czternastodniowe vacatio legis przewidziano dla regulacji dotyczących kosztów sądowych.
Powyższe oznacza, że w ciągu zaledwie 14 dni od dnia publikacji Ustawy obowiązywać zaczną nie tylko zmienione stawki dotychczasowych opłat, ale także zupełnie nowe opłaty od pism, które wcześniej w ogóle w postępowaniu cywilnym nie funkcjonowały bądź nie podlegały opłatom. Zważywszy na relatywnie krótki termin wejścia w życie nowych przepisów oraz doniosłość konsekwencji związanych z ewentualnym nieopłaceniem lub nienależytym opłaceniem pisma, przedstawiamy opis najważniejszych zmian, które niebawem nastąpią w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych („u.k.s.c.”).
Zmiana wysokości opłaty od pozwu
Wzrośnie maksymalna wysokość opłaty stałej pobieranej w sprawach o prawa niemajątkowe oraz we wskazanych w ustawie niektórych sprawach o prawa majątkowe, niezależnie od wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia. Poprzednio wynosiła ona od 30 zł do 5.000 zł. Tymczasem, na mocy Ustawy, jej maksymalna wysokość zwiększy się do 10.000 zł.
Modyfikacji ulegnie również art. 13 ust. 1 u.k.s.c. Zgodnie z jego nowym brzmieniem, w sprawach o prawa majątkowe przy wartości przedmiotu sporu ponad 20.000 zł (dotychczasowy przepis art. 13 ust. 1 u.k.s.c. nie przewidywał w tym zakresie dolnej granicy) uiszcza się opłatę stosunkową w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu, której maksymalny wymiar ulega zwiększeniu ze 100.000 zł do 200.000 zł.
Nadto, czwarta część opłaty pobierana będzie od pozwu, który spełnia przesłanki do rozpoznania w postępowaniu nakazowym oraz od pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
Zmiany w zakresie opłaty od wniosku o zawezwanie do próby ugodowej
Dotychczasowa stała opłata od wniosku o zawezwanie do próby ugodowej w kwocie 40 zł bądź 300 zł (w zależności od wartości przedmiotu sporu) zastąpiona zostaje opłatą równą piątej części opłaty stosunkowej. Zatem, mając na uwadze zmianę maksymalnej wysokości opłaty stosunkowej, wyniesie do 40.000 zł.
Nowa wysokość opłaty od wniosku o zawezwanie do próby ugodowej
Dotychczasowa stała opłata od wniosku o zawezwanie do próby ugodowej w kwocie 40 zł bądź 300 zł (w zależności od wartości przedmiotu sporu) zastąpiona zostaje opłatą równą piątej części opłaty stosunkowej. Zatem, mając na uwadze zmianę maksymalnej wysokości opłaty stosunkowej, wyniesie do 40.000 zł.
Zmiana wysokości opłat w postępowaniu zabezpieczającym
Reforma obejmie także opłaty od wniosków składanych w postępowaniu zabezpieczającym. Opłata stała pobierana od wniosku o udzielenie, zmianę lub uchylenie zabezpieczenia roszczenia niemajątkowego wzrośnie z 40 zł do 100 zł.
Gruntowna zmiana zajdzie w stosunku do opłaty od wniosku o udzielenie zabezpieczenia roszczenia pieniężnego złożonego przed wniesieniem pisma wszczynającego postępowanie. Od wniosku będzie trzeba uiścić opłatę w wysokości czwartej części opłaty należnej od pozwu o roszczenie, którego dotyczy zabezpieczenie, zamiast dotychczasowej opłaty stałej w kwocie 100 zł.
Opłata od wniosku o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem
Swoiste novum stanowić będzie opłata od wniosku o doręczenie orzeczenia wraz z uzasadnieniem lub zarządzenia wraz z uzasadnieniem. Dotychczas oba wymienione wnioski opłacie w ogóle nie podlegały. Tymczasem, po wejściu w życie znowelizowanych przepisów, doręczenie orzeczenia lub zarządzenia z uzasadnieniem podlegać będzie opłacie stałej w wysokości 100 złotych. Ustawodawca przyjął jednak, że opłata ta zaliczana będzie na poczet opłaty od środka zaskarżenia, o ile taki zostanie przez stronę wniesiony.
Opłata od wezwania na rozprawę świadka, biegłego lub strony po zatwierdzeniu planu rozprawy
Jedną z najbardziej rewolucyjnych zmian wprowadzonych Ustawą jest rozszerzenie procesu cywilnego o postępowanie przygotowawcze, które docelowo służyć ma rozwiązaniu sporu bez potrzeby prowadzenia zarówno dalszych posiedzeń, jak i rozprawy. W przypadku, gdyby w toku takiego postępowania sporu rozwiązać się nie udało, przewodniczący sporządzi plan rozprawy.
Nowością będzie też opłata od wniosku o wezwanie na rozprawę świadka, biegłego lub strony, należna jeżeli wniosek złożono po zatwierdzeniu planu rozprawy. Od każdej osoby, której wniosek dotyczy, pobierana będzie opłata stała w wysokości 100 zł.
