Nowelizacja ustawy 10H

10H - Nowelizacja ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych

Ustawa odległościowa

23 kwietnia 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, zwana ustawą odległościową lub ustawą 10H. Najważniejszą zmianą jest liberalizacja zakazu budowania elektrowni wiatrowych na lądzie w odległości liczonej jako dziesięciokrotność wysokości masztu turbiny wiatrowej i łopaty wirnika od zabudowań mieszkalnych. Obecnie dopuszczalną odległością jest 700 m pomiędzy wiatrakiem a takimi zabudowaniami.

Odległość 700 m od zabudowy mieszkalnej

Nowelizacja wprowadza wiele istotnych zmian w sposobie lokowania nowych elektrowni wiatrowych, a najważniejszą z nich jest zmiana minimalnej odległości pomiędzy planowanym wiatrakiem a zabudową mieszkalną. Dotychczasowe przepisy praktycznie uniemożliwiały budowę nowych elektrowni na lądzie, ponieważ tylko niewielki obszar kraju posiadał na tyle niską intensywność zabudowy, aby zachowanie zasady 10H było możliwe do spełnienia. Nowelizacja znacznie liberalizuje ten zakaz, ponieważ zasób terenów, na których możliwe jest lokalizowanie elektrowni w odległości co najmniej 700 m od zabudowań mieszkalnych jest zdecydowanie większy. Oznacza to, że odległość elektrowni od zabudowań mieszkalnych ustalą radni gminy uchwalając Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP), przy czym nie będzie możliwe zmniejszenie tej odległości poniżej ustawowej granicy 700 m.

Lokowanie elektrowni wiatrowych wyłącznie na podstawie MPZP

Nowe elektrownie wiatrowe muszą być lokowane wyłącznie na podstawie MPZP, który określi, w jakiej odległości od zabudowań mieszkalnych powstanie elektrownia (nie mniejszej niż 700 m). Procedura uchwalenia MPZP zostanie rozbudowana o obowiązkową analizę wykonywaną w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, oceniającą takie czynniki jak wpływ hałasu na okolicznych mieszkańców. Obowiązek sporządzenia MPZP zezwalającego na lokowanie elektrowni będzie dotyczył obszaru prognozowanego oddziaływania tej elektrowni.

Wyjątki od zasady 700 m

Nowelizacja wprowadza szczególne zasady obliczania minimalnej odległości od wybranej infrastruktury przesyłowej czy też obszarów chronionych.

W przypadku linii elektroenergetycznych najwyższych napięć minimalna odległość pomiędzy elektrowniami i tymi liniami powinna być równa lub większa od trzykrotności maksymalnej średnicy wirnika wraz z łopatami (odległość 3D) albo równa lub większa od dwukrotności maksymalnej całkowitej wysokość elektrowni wiatrowej (odległość 2H), określonej w MPZP, zależnie od tego, która z tych wartości będzie większa.

W dalszym ciągu nie będzie możliwe wybudowanie elektrowni wiatrowych na terenach parków narodowych, parków krajobrazowych, rezerwatów przyrody czy też obszarów Natura 2000. Lokowanie elektrowni w sąsiedztwie parku narodowego związane będzie z wymogiem zachowania odległości obliczonej zgodnie z dotychczasową zasadą 10H, natomiast w przypadku rezerwatów przyrody minimalną odległością będzie 500 m.

Wykorzystanie dotychczasowego MPZP

Istnieje możliwość budowy elektrowni wiatrowych na podstawie MPZP, który obowiązywał w dniu wejścia w życie ustawy 10H, o ile taki MPZP przewidywał, że budowa nowych elektrowni wiatrowych nie naruszy zasady zachowania minimalnej odległości 700 m. Do takich MPZP nie zostaną zastosowane ograniczenia odległościowe w zakresie lokalizacji elektrowni wiatrowych w stosunku do sieci najwyższych napięć oraz terenów objętych ochroną przyrody.

Mieszkańcy jako beneficjenci

2 lipca 2024 r. wejdą w życie przepisy, na podstawie których inwestor ma oferować co najmniej 10 proc. mocy zainstalowanej elektrowni wiatrowej mieszkańcom gminy. Mieszkańcy mogliby korzystać z energii elektrycznej generowanej przez wiatraki jak prosumenci wirtualni. Mieszkaniec będzie uprawniony do objęcia udziału nie większego niż 2 kW mocy wiatraka oraz nabywać energię elektryczną w cenie wynikającej z kalkulacji maksymalnego kosztu budowy.

Pełna treść alertu dostępna jest również w załączonym pliku PDF.