„Żółta kartka” za nieskładanie sprawozdań finansowych w terminie

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad zmianami w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym¹ w zakresie sankcji za nieskładanie do KRS sprawozdań finansowych w terminie.

Aktualny stan prawny

Obecnie za niezłożenie sprawozdania finansowego we właściwym rejestrze sądowym grozi kara grzywny albo ograniczenia wolności (art. 79 pkt 4 ustawy o rachunkowości). Dodatkowo przepisy karno-skarbowe przewidują karę grzywny (art. 80b ustawy Kodeks Karny Skarbowy) za nieterminowe złożenie sprawozdania finansowego właściwemu organowi podatkowemu.

Równocześnie sąd rejestrowy wszczyna z urzędu tzw. postępowanie przymuszające (tj. postępowanie o rozwiązanie podmiotu wpisanego do rejestru bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego) w przypadku niezłożenia rocznych sprawozdań finansowych za dwa kolejne lata obrotowe, mimo wezwania przez sąd rejestrowy (art. 25a ust. 1 pkt 4 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym).

Propozycje zmian Ministerstwa Sprawiedliwości

W ostatnich publicznych wypowiedziach, przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości zwrócili uwagę na nieskuteczność stosowanych sankcji oraz brak ich funkcji odstraszającej. W związku z tym, Ministerstwo Sprawiedliwości, w ramach prac nad nowelizacją ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, proponuje likwidację postępowania przymuszającego. Zamiast tego, sąd rejestrowy będzie wzywał dany podmiot do złożenia sprawozdania finansowego pod rygorem umieszczenia odpowiedniej wzmianki widocznej w KRS, która pełniłaby rolę swoistej „żółtej kartki”. Taka wzmianka miałaby stanowić sygnał dla potencjalnych kontrahentów, że dany podmiot nie wypełnia podstawowych obowiązków sprawozdawczych.

Aby usunąć taką wzmiankę, podmiot będzie musiał dopełnić obowiązku składając zaległe sprawozdanie finansowe do KRS. Z kolei terminowe dostarczenie dokumentów pozwoliłoby uniknąć umieszczenia wzmianki.

Ponadto, według propozycji, brak reakcji na wezwanie, mimo wspomnianej wzmianki, będzie stanowić podstawę do objęcia danego podmiotu postępowaniem przymuszającym przez sąd rejestrowy.

Komentarz eksperta

Należy docenić działania Ministerstwa Sprawiedliwości, które dostrzega nieefektywność obecnie stosowanych sankcji za nieskładanie sprawozdań finansowych w terminie. Aktualne przepisy sprawiają, że uczestnicy obrotu nie mają wiedzy o toczącym sę wobec danego podmiotu postępowaniu przymuszającym, bo nie jest to informacja publicznie dostępna na stronach KRS. Dlatego proponowane zmiany w zakresie ukazywania publicznej wzmianki o podmiocie, który nie dopełnia obowiązków sprawozdawczych, należy ocenić pozytywnie.

Pozostaje jednak pytanie, czy nowe przepisy rzeczywiście przyczynią się do zmniejszenia liczby spółek uchylających się od składania sprawozdań finansowych do KRS. Być może warto rozważyć wprowadzenie dodatkowych sankcji, np. wobec członków zarządu. Sankcje te mogłyby obejmować ich czasowe zawieszenie przez KRS, co stanowiłoby skuteczny środek motywujący do terminowego wywiązywania się z obowiązków ustawowych.

Należy także zwrócić uwagę na potrzebę stworzenia szybkiej procedury identyfikacji podmiotów, które uchylają się od tego obowiązku. Jest to istotny problem praktyczny, który nie został poruszony w omawianej publikacji, a mógłby znacząco usprawnić egzekwowanie przepisów.

Pełną treść alertu można pobrać również w formie pliku PDF.

¹ https://pro.rp.pl/abc-firmy/art41521661-rewolucja-w-krs-nie-bedzie-grzywny-za-nieskladanie-sprawozda-nia-finansowego