26 czerwca 2013 r. Minister Finansów wydał interpretację ogólną (nr PT3/033/1/101/AEW/13/63224) dotyczącą korygowania rozliczeń VAT związanych z usługami ubezpieczenia przedmiotu leasingu. Interpretacja tylko pozornie odnosi się do przeszłości, stanowiąc bardzo istotną wskazówkę dla obecnych i przyszłych rozliczeń. Resort finansów dopuścił możliwość stosowania zwolnienia, jednak dał przy tym do zrozumienia, że opodatkowanie stawką 23% jest nadal możliwe.
Poniżej znajdą Państwo „kontekst” interpretacji, natomiast prezentacja jej treści znajduje się tutaj.
Dobrowolność nie oznacza zwolnienia
W interpretacji Ministerstwo Finansów zastrzegło, że:
- wsteczna korekta rozliczeń jest dobrowolna dla leasingodawców;
- interpretacja dotyczy podatników, którzy zastosowali się do uchwały NSA (patrz poniżej), tj. już skorygowali rozliczenia albo uwzględnili tezę uchwały;
- korekta dotyczy tylko tych transakcji, w których usługę ubezpieczenia można uznać za odrębną i niezależną od usługi leasingu na podstawie wskazówek przedstawionych przez TSUE.
Powyższe „zastrzeżenia” sugerują, że interpretacja dotyczy małej grupy podatników. Nieskorzystanie z interpretacji nie oznacza jednak braku podatku – w każdym przypadku należy upewnić się, czy warunki transakcji (treść umów, sposób rozliczeń) nie wykluczają zwolnienia. Brak prawa do zwolnienia może bowiem dawać prawo urzędom do kwestionowania rozliczeń VAT – przeszłych, jak i bieżących.
Zwolnić czy opodatkować…
Minister zwrócił uwagę, że w obrocie prawnym funkcjonują obecnie dwie odmienne kierunkowo interpretacje dotyczące opodatkowania usług ubezpieczenia przedmiotu leasingu, tj.:
- teza o opodatkowaniu usługi ubezpieczenia według stawki właściwej dla usługi leasingu, którą przedstawił NSA w uchwale z dnia 8 listopada 2010 r. (sygn. akt I FPS 3/10), wskazując, że podatnik świadczący usługi leasingu powinien włączyć do podstawy opodatkowania tych usług koszty ubezpieczenia przedmiotu leasingu; oraz
- teza o zwolnieniu usługi ubezpieczenia przedmiotu leasingu z opodatkowania, wynikająca z wykładni przedstawionej w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 17 stycznia 2013 r. (C-224/11 BGŻ Leasing sp. z o.o.), w którym TSUE uznał, że usługa ubezpieczenia i usługa leasingu stanowią, co do zasady, usługi odrębne i niezależne w VAT.
Przyczyną wydania interpretacji był problem praktyczny – wielu podatników zastosowało się do wykładni NSA i skorygowało rozliczenia VAT, zakładając opodatkowanie usługi ubezpieczenia. W reakcji na wyrok TSUE, Minister zaproponował zatem sposoby ponownego korygowania rozliczeń.
Zwracamy Państwa uwagę na fakt, że wyrok TSUE nie przesądza o zwolnieniu usług ubezpieczenia przedmiotu leasingu z podatku VAT, bowiem Trybunał dopuścił możliwość opodatkowania ww. transakcji, jeśli obie usługi stanowią tzw. świadczenie kompleksowe. W tej sytuacji teza NSA o opodatkowaniu nadal może być wykorzystywana przez organy podatkowe.
Nieostre kryteria dla zwolnienia
Należy wskazać, że Minister Finansów nie zaproponował, w jaki sposób badać odrębność usługi leasingu i usługi ubezpieczenia. Wyręczył się w tej kwestii wyrokiem TSUE, w którym można wskazać szereg (niejasnych) wskazówek, które opierają się na orzecznictwie dotyczącym tzw. świadczeń kompleksowych.
Odrębność mogą zatem sugerować następujące okoliczności:
- usługa ubezpieczenia nie jest świadczeniem dodatkowym, tzn. stanowi cel sam w sobie, nie służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze usługi leasingu (pkt 41 wyroku);
- leasingobiorca dysponuje swobodą ubezpieczenia towaru w wybranym zakładzie ubezpieczeń, a jeśli zapewnia sobie tę usługę za pośrednictwem leasingodawcy, to taka decyzja następuje niezależnie od decyzji o zawarciu umowy leasingu (pkt 43 i 45 wyroku);
- strony ustaliły oddzielny sposób fakturowania i odrębną taryfikację (pkt 44 wyroku);
- nie istnieje postanowienie umowne, zgodnie z którym brak zapłaty składki ubezpieczeniowej może skutkować rozwiązaniem umowy leasingu (pkt 47 wyroku);
- leasingodawca obciąża leasingodawcę dokładnym kosztem ubezpieczenia (pkt 69 wyroku)
Należy zwrócić uwagę, że TSUE nie wskazał ani przesłanki rozstrzygającej, ani hierarchii ważności ww. kryteriów, akcentując, że każda sprawa jest wyjątkowa. Nieostrość ww. kryteriów pozostawia zatem polskim organom podatkowym furtkę do kwestionowania rozliczeń, jeśli usługa leasingu i usługa ubezpieczania przedmiotu leasingu będą mogły być uznane za jedno świadczenie kompleksowe.
Jeśli są Państwo zainteresowani doradztwem podatkowym w zakresie prawa do zwolnienia, świadczeń kompleksowych lub korygowania rozliczeń VAT, prosimy o kontakt.