Przedsiębiorcy realizujący zamówienia szpitalne zyskali zapewnienie, że zawarte przez nich umowy nie mogą być kwestionowane na podstawie ustawy o działalności leczniczej. To krok w dobrym kierunku.
W czerwcu 2019 r. Sąd Najwyższy wydał przełomowy dla dostawców i kontrahentów samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej wyrok (I CSK 276/18). Wynika z niego, że umowa konsorcjum zawarta przez przedsiębiorców w celu wspólnego przystąpienia do przetargu ogłoszonego przez szpital nie stanowi „czynności prawnej mającej na celu zmianę wierzyciela" w rozumieniu art. 54 ust. 5 ustawy o działalności leczniczej. Ważność umowy zawartej przez konsorcjantów ze szpitalem nie zależy więc od uprzedniej zgody podmiotu tworzącego SPZOZ i nie może być kwestionowana jako próba obejścia prawa.
Byli znani od początku
Czerwcowy wyrok Sądu Najwyższego jest ważnym głosem w dyskusji wokół tzw. długów szpitalnych i dopuszczalności dochodzenia przez przedsiębiorców od SPZOZ należności z tytułu dostaw towarów i usług.
W dyskusji tej kluczową rolę odgrywają przepisy art. 54 ust. 5 i 6 ustawy o działalności leczniczej. Wynika z nich, że czynność prawna mająca na celu zmianę wierzyciela SPZOZ jest z mocy prawa nieważna, jeżeli została podjęta bez uprzedniej wyraźnej zgody podmiotu tworzącego SPZOZ. Przez wiele lat przepis ten był skutecznie wykorzystywany przez szpitale w postępowaniach wszczynanych przez dostawców, którzy próbowali wyegzekwować od SPZOZ zaległe należności. Niejednokrotnie utrudniał on odzyskanie długu przez wierzycieli SPZOZ lub ich kontrahentów.
Wynikało to z szerokiej interpretacji pojęcia „czynności prawnej mającej na celu zmianę wierzyciela" przyjmowanej dotąd przez Sąd Najwyższy. Jako takie czynności Sąd Najwyższy kwalifikował nie tylko czynności bezpośrednio zmierzające do przeniesienia wierzytelności, ale też wszelkie czynności, które skutkowały zmianą po stronie wierzyciela SPZOZ. Nawet wówczas, gdy zmiana ta była nie była celem czynności, ale jej skutkiem ubocznym.