Wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe w systemie odpadów komunalnych

W gospodarce odpadami 2019 rok był bardzo burzliwy, ale 2020 też od samego początku nie zapowiadał się spokojnie. W szczególnej sytuacji - w świetle ustawowych obowiązków - znalazły się spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe. Mając ograniczone możliwości wpływu na system gospodarowania odpadami ponoszą skutki jego niedoskonałości.

0 podwyżkach opłat i ich przyczynach napisano już sporo. Podstawowym problemem jest infrastruktura. Jednym z głównych założeń budowy obecnego systemu było ograniczenie masy składowanych odpadów, zgodnie z wymogami unijnymi. Odpady zmieszane - stanowiące większość masy odbieranych odpadów komunalnych - są z reguły przekazywane do pobliskich instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania. Po odsortowaniu frakcji surowcowych (maksymalnie kilkanaście procent z uwagi na zawilgocenia i zabrudzenia) reszta jest przesiewana. Frakcja podsitowa trafia do biologicznej stabilizacji, po której może być bezpiecznie kierowana na składowisko. Nadsitowa - jako wysokokaloryczna - z założenia nie powinna być składowana. Może natomiast zostać wykorzystana jako paliwo alternatywne w spalarni lub cementowni.

Problem w tym, że frakcji nadsitowej jest za dużo. W 2017 r. łącznie ok. 1,8 mln ton odpadów komunalnych trafiło do termicznego przetwarzania. W kolejnych latach nominalna łączna moc spalarni wzrosła o co najmniej 0,5 mln ton (informacja ministra środowiska na temat spalarni odpadów komunalnych i ich miejsca w systemie gospodarki odpadami, 1 kwietnia 2019 r.). Tymczasem, zgodnie z wcześniejszymi szacunkami branży, roczna produkcja samej frakcji nadsitowej wynosiła ok. 3-4,5 mln ton (K. Błachowicz „Odpady kaloryczne - coraz bardziej palący problem", Przegląd Komunalny 10/201 ó; „Nikt nie chce paliwa z odpadów. Debata branży odpadowej w Warszawie", portalkomunalny.pl, 31 lipca 2018 r.), a w ostatnim czasie pojawiają się doniesienia o wielkościach rzędu 4-6 mln ton („Energetyczny potencjał odpadów komunalnych - konferencja w NFOŚiGW", nfosigw.gov. pl, 17 kwietnia 2019 r.). Równocześnie skrócono do jednego roku dopuszczalny okresu magazynowania takich odpadów (ustawa z 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw, DzU z 2018 r., poz. 1592). Mocy przerobowych jest mało, odpadów kalorycznych dużo, a do tego trzeba się ich pozbyć możliwie szybko. Rezultatem jest nadpodaż i konieczność konkurencji cenowej o dostęp do spalarni.

Dalasza część artykułu znajduje się w pliku PDF. 

Autorem artykułu, który ukazał się w piśmie Wspólnota (Nr 13/1305) jest Maciej Białek, Senior Associate z Praktyki Infrastruktury i Energetyki.