Dochodzenie roszczeń powiatów i SPZOZ-ów od NFZ

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że całkowity koszt finansowy udzielania świadczeń opieki zdrowotnej spoczywa na Narodowym Funduszu Zdrowia. Co zatem z samorządami i SPZOZ-ami, które pokryły koszty z własnych środków? Mogą one dochodzić roszczeń od NFZ. W procesie dochodzenia roszczeń, o których mówimy, najtrudniejszym etapem jest precyzyjne oszacowanie i udokumentowanie wysokości roszczenia, tj. wyodrębnienie na podstawie wyroku TK tych elementów finansowych składających się na faktyczny koszt udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, za którego pokrycie powinien odpowiadać NFZ – mówi dr Tomasz Zalasiński, radca prawny, Counsel z Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka sp.k.

Mówimy o dochodzeniu roszczeń od NFZ w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego. Czego on dotyczy?

Tomasz Zalasiński: W dniu 20 listopada 2019 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok w sprawie K 4/17, w którym – na wniosek Sejmiku Województwa Mazowieckiego – stwierdził, że przepis art. 59 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej jest niezgodny z szeregiem przepisów Konstytucji RP (art. 167 ust. 4 w zw. z art. 166 ust. 2, art. 68 ust. 2 i art. 2) w zakresie, w jakim zobowiązuje jednostkę samorządu terytorialnego będącą podmiotem tworzącym SPZOZ do pokrycia straty netto stanowiącej ekonomiczny skutek wprowadzenia przepisów powszechnie obowiązujących, które wywołują obligatoryjne skutki finansowe dla działania SPZOZ.

W wyroku tym TK jednoznacznie potwierdził, że całkowity koszt finansowy udzielania świadczeń opieki zdrowotnej spoczywa na Narodowym Funduszu Zdrowia. Został on bowiem w tym celu powołany, dysponuje przewidzianymi na ten cel środkami publicznymi, a w świetle ustawodawstwa jego podstawowym zadaniem jest finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej i zapewnienie równego dostępu do nich obywatelom. Obowiązków NFZ nie można zatem przerzucić na SPZOZ-y lub jednostki samorządu terytorialnego. Nie ma ku temu najmniejszych podstaw prawnych. Tymczasem w praktyce – jak stwierdził TK – z uwagi na zaniżoną wycenę świadczeń, nieadekwatną do ich faktycznych kosztów, NFZ pokrywał jedynie część rzeczywistych kosztów udzielania świadczeń zdrowotnych ponoszonych przez SPZOZ-y. Różnica w wycenie świadczeń i ich rzeczywistych kosztach generowała stratę po stronie SPZOZ-u, która następnie – poprzez zakwestionowany przepis – była przenoszona na podmiot tworzący będący jednostką samorządu terytorialnego. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że opisany wyżej mechanizm prowadzi do naruszenia Konstytucji RP, a w szczególności zasad państwa prawnego oraz prawa do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.   

Dalszą część wywiadu z Tomaszem Zalasińskim, Counselem w Praktyce Life Sciences, przeczytają Państwo na stronie wartowiedziec.pl.