Przekazywanie danych osobowych do państw trzecich. Ramy prawne i praktyka w świetle wyroków Schrems I i Schrems II

Swobodny przepływ danych osobowych - dobrodziejstwo o ograniczonym zakresie

W celu omówienia problematyki przekazywania danych osobowych do państw trzecich nieodzowne jest poczynienie pewnych uwag wstępnych, uwzględniających w pewnym zakresie regulacje normatywnej poprzedniczki RODO, czyli dyrektywy 95/46/WE (uchylonej ze skutkiem od 25.5.2018 r. przez art. 94 ust. 1 RODO).

Obydwa przywołane akty prawne - RODO i dyrektywa 95/46 - już w swych tytułach akcentują fakt regulacji nie tylko ochrony danych osobowych, ale też swobodnego przepływu owych danych.

Zagadnienie "swobodnego przepływu" danych osobowych zasługuje na szczególną uwagę, gdyż w tym zakresie zarówno RODO, jak i nieobowiązująca już dyrektywa 95/46, opierają się na (skądinąd trafnym) założeniu, że "paliwem" napędzającym nie tylko światową gospodarkę, ale też wymianę naukową i kulturalną, są informacje oraz dane, w tym zwłaszcza dane osobowe. Swobodnie krążące dane mają stanowić, według niektórych autorów, "nowy węgiel" współczesnej gospodarki. Owa informacyjna rzeczywistość kształtuje się m.in. na skutek bezprecedensowego rozwoju technologii przetwarzania i wymiany danych na ogromną skalę. Jak stwierdziła Komisja Europejska w uzasadnieniu wniosku z 25.1.2012 r. w przedmiocie przyjęcia i uchwalenia RODO, "niezwykle wzrosła skala wymiany i zbierania danych. Technologia umożliwia zarówno przedsiębiorstwom prywatnym, jak i organom publicznym wykorzystywanie danych osobowych do wykonywania powierzonych im zadań na niespotykaną dotą skalę. [W szczególności] osoby fizyczne coraz częściej udostępniają informacje osobowe publicznie i globalnie. Technologia całkowicie zmieniła zarówno gospodarkę, jak i życie społeczne". Konsekwentnie motyw 6 preambuły RODO stanowi, że: "szybki postęp techniczny i globalizacja przyniosły nowe wyzwania w dziedzinie ochrony danych osobowych. (...) Osoby fizyczne coraz częściej udostępniają informacje osobowe publicznie i globalnie. Technologia zmieniła gospodarkę i życie społeczne i powinna nadal ułatwiać swobodny przepływ danych osobowych w Unii Europejskiej oraz ich przekazywanie do państw trzecich i organizacji międzynarodowych, równocześnie zaś powinna zapewniać wysoki stopień ochrony danych osobowych.

Dalszą część artykułu "Przekazywanie danych osobowych do państw trzecich. Ramy prawne i praktyka w świetle wyroków Schrems I i Schrems II", autorstwa Bartosza Marcinkowskiego, Partnera i szefa zespołu ochrony danych osobowych, przeczytają Państwo na łamach Monitora Prawniczego w dodatku specjalnym zatytułowanym „Ocena i przegląd RODO po dwóch latach obowiązywania” (MoP nr 23/2020).