Do 11 stycznia 2021 r. wszystkie związki zawodowe (organizacje zakładowe i międzyzakładowe) muszą poinformować pracodawców, u których działają, o swojej liczebności. Zgodnie z ustawą o związkach zawodowych muszą to zrobić do 10. dnia po upływie każdego półrocza kalendarzowego. W 2021 roku 10 stycznia przypada na niedzielę, a 10 lipca na sobotę. Zgodnie z art. 115 kodeksu cywilnego, jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą. Zatem w 2021 r. oba terminy przesuną się na poniedziałki – odpowiednio na 11 stycznia i 12 lipca.
Zmienione zasady
Obowiązek informacyjny ciąży na związkach zawodowych już od parunastu lat, jednak w obecnym kształcie dopiero od początku 2019 r. Dwa lata temu ustawodawca zmodyfikował i nieco sprecyzował obowiązek organizacji związkowych do cyklicznego informowania pracodawcy o swojej liczebności. Jak już wspomniałem, związki zawodowe muszą informować pracodawców o swojej liczebności co pół roku (według stanu na 31 grudnia i na 30 czerwca), a nie co kwartał, jak wcześniej.
Ponadto w ustawie o związkach zawodowych dodano w art. 251 m.in. ust. 6. Przepis ten stanowi, że związkowi, który nie wypełnił w terminie obowiązku informacyjnego, nie przysługują uprawnienia zakładowej organizacji związkowej do czasu wykonania tego obowiązku. Przed nowelizacją taki wniosek wypływał jedynie z orzecznictwa Sądu Najwyższego (choć krytykowanego przez niektórych autorów). Obecnie mamy jasną regulację ustawową.
Zależnie od liczebności...
Liczebność związku zawodowego ma zasadnicze znaczenie dla jego uprawnień. Abstrahując od kwestii reprezentatywności związku, tylko organizacja zakładowa (i międzyzakładowa) licząca co najmniej 10 członków może w ogóle wykonywać uprawnienia ustawowe należne związkom. Chodzi tu tak o uprawnienia dotyczące zbiorowych interesów pracowniczych, jak i uprawnienia w sprawach indywidualnych. Do pierwszej grupy należy np. zawieranie porozumień zbiorowych, uzgadnianie treści regulaminów pracy i wynagradzania, czy też prowadzenie sporu zbiorowego. Do drugiej
– m.in. wyrażanie zgody na rozwiązanie umowy z chronionym działaczem związkowym, opiniowanie zamiaru rozwiązania umowy o pracę z innym pracownikiem przez pracodawcę czy też nałożenia kary porządkowej przy sprzeciwie pracownika.
Dalszą część artykułu "Związki zawodowe muszą podliczyć członków", autorstwa Bogusława Kapłona, Partnera i szefa Praktyki Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, przeczytają Państwo na stronie Rzeczpospolitej.