Fundacja rodzinna – nowe rozwiązanie dla korzystnej sukcesji firm?

Jest już projekt ustawy o fundacji rodzinnej, a wstępnie planowany termin jej wejścia w życie to 1 stycznia 2022 r. Zgodnie z deklaracjami rządu jest on próbą odpowiedzi na podnoszony wielokrotnie w środowisku firm rodzinnych postulat wprowadzenia do polskiego porządku prawnego instytucji ułatwiającej sukcesję w takich przedsiębiorstwach - w artykule dla prawo.pl piszą Joanna Wierzejska, Partner Współzarządzająca Praktyką Podatkową, i Jakub Wieszczeczyński, Senior Associate w Praktyce Prawa Spółek, Fuzji i Przejęć.

W szeregu zagranicznych jurysdykcji instytucja ta pozwala właścicielom firmy rodzinnej tak zaplanować sukcesję, aby umożliwić ochronę majątku biznesowego rodziny przed rozdrobnieniem. Jednocześnie, po wyłączeniu majątku biznesowego spod normalnych reguł spadkobrania, fundacja rodzinna zapewnia – zgodnie z wolą fundatora - korzyści członkom rodziny (beneficjentom), i to zarówno tym bezpośrednio zainteresowanym kontynuacją rodzinnego biznesu, jak i tym, którzy swoją przyszłość widzą poza jego strukturami.

Kluczowymi cechami tej instytucji, z reguły, są: elastyczność rozwiązań w zakresie ładu korporacyjnego (pozostawienie fundatorowi swobody w tym zakresie) oraz, co najmniej, neutralność podatkowa. To powoduje spore zainteresowanie takim rozwiązaniami oferowanymi za granicą.

Projekt ustawy jest w tym sensie rewolucyjny, że już samo jego ogłoszenie należy uznać za duży przełom w myśleniu polskiego ustawodawcy o sukcesji firm rodzinnych. W obecnym kształcie budzi jednak szereg wątpliwości. Należy go jednak naszym zdaniem uznać za dobry punkt wyjścia do dyskusji o ostatecznym kształcie zasad funkcjonowania polskiej fundacji rodzinnej.

Sukcesja tak, działalność gospodarcza nie

Projekt zabrania fundacjom rodzinnym prowadzenia działalności gospodarczej. Choć zakaz ten uzasadnia się obawą o ryzyko gospodarcze dla majątku fundacji, to jednak w praktyce może on ograniczać możliwości wykorzystania fundacji rodzinnej na wielu polach. Przykładowo wyposażenie fundacji w nieruchomości dochodowe, a następnie zarządzanie nimi (co jest działalnością gospodarczą) i uzyskiwanie z tego źródła dochodów dla beneficjentów będzie istotnie utrudnione. Biorąc pod uwagę całość regulacji, wydaje się, że trudne może być również wykorzystanie fundacji rodzinnej dla aktywnego i bezpośredniego zarządzania udziałami w spółkach kapitałowych zaangażowanych w działalność operacyjną.

Dalszą część artykułu przeczytają Państwo na portalu prawo.pl.