Samorządy będą mogły żądać pieniędzy od NFZ

Ustawodawca nie wykonał wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie samorządowych szpitali. Co to oznacza dla samorządów i jak pokryć stratę netto szpitala za 2020 rok?

Trybunał Konstytucyjny 20 listopada 2019 r. wydał wyrok, o sygn. K 4/17, w którym stwierdził, że przepis art. 59 ust. 2, w związku z art. 55 ust. 1 pkt 6 i art. 61 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (dalej: ustawa o działalności leczniczej) oraz w związku z art. 38 ust. 1 ustawy z 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw - w zakresie, w jakim zobowiązuje jednostkę samorządu terytorialnego, będącą podmiotem tworzącym samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, do pokrycia straty netto stanowiącej ekonomiczny skutek wprowadzania przepisów powszechnie obowiązujących, które wywołują obligatoryjne skutki finansowe dla działania samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej (dalej: SPZOZ) - jest niezgodny z art. 167 ust. 4 w związku z art. 166 ust. 2, art. 68 ust. 2 i art. 2 Konstytucji RP. Trybunał odroczył moment wystąpienia skutku derogacyjnego wyroku stwierdzając, że przepis art. 59 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej, w zakresie w nim wskazanym, utraci moc po upływie 18 miesięcy od jego publikacji w Dzienniku Ustaw. Wyrok został opublikowany 28 listopada 2019 r. (DzU poz. 2331), zatem skutek derogacyjny wystąpi 29 maja 2021 r.

Wyrok nie został dotąd wykonany przez ustawodawcę, który przez 18 miesięcy nie podjął w istocie nawet próby jego prawidłowego wykonania. Przepis art. 59 ustawy o działalności leczniczej był wprawdzie przedmiotem dwukrotnej nowelizacji, ale nie miała ona na celu wykonania wyroku. W tym czasie pojawiły się jednak ze strony Ministerstwa Zdrowia zapowiedzi dotyczące planowanej centralizacji systemu szpitali oraz upaństwowienia szpitali samorządowych. Minister zdrowia powołał w tym celu zespół do spraw przygotowania rozwiązań legislacyjnych dotyczących restrukturyzacji podmiotów leczniczych wykonujących działalność leczniczą w rodzaju świadczeń szpitalnych. Zespół ten, mimo upływu terminu wyznaczonego na ich opracowanie, nie przedstawił jednak opinii publicznej ani założeń, ani projektów zmian normatywnych, których wprowadzenie uważa za niezbędne dla poprawy kondycji finansowej szpitali, a także - jak można rozumieć - sposobu prawidłowego wykonania wyroku.

Dalszą część artykułu Tomasza Zalasińskiego, Counsela w zespole doradztwa regulacyjnego i legislacji, przeczytają Państwo w piśmie Wspólnota oraz w załączonym pliku PDF.