Dodatkowy zarobek po godzinach to nie sprawa pracodawcy

Na skutek ostatniej nowelizacji kodeksu pracy, która weszła w życie 26 kwietnia 2023 r., pracodawcy nie mogą już swobodnie ingerować w dodatkową działalność zarobkową swoich pracowników. Przewiduje to wprost nowy art. 261 § 1 k.p., zgodnie z którym pracodawca nie może zakazać pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą, ani też dodatkowego zatrudnienia na innej podstawie (np. w ramach umowy zlecenia, umowy o dzieło lub umowy B2B). Od tej zasady kodeks pracy przewiduje tylko dwa wyjątki, o czym poniżej.

Prawo unijne

U podstaw zmian w kodeksie pracy legła dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej. Zgodnie z nią państwa członkowskie mają obowiązek zapewnienia, by pracodawca nie zabraniał pracownikowi podejmowania pracy u innych pracodawców, poza harmonogramem czasu pracy ustalonym z tym pracodawcą, ani nie poddawał pracownika niekorzystnemu traktowaniu z tego powodu.

Jedocześnie wspomniana dyrektywa dała państwom członkowskim możliwość ustalenia w krajowym ustawodawstwie pewnych ograniczeń w łączeniu stanowisk, które wynikają z przyczyn obiektywnych. Wśród nich wymieniono zdrowie i bezpieczeństwo, ochronę tajemnicy handlowej, rzetelność służby cywilnej lub unikanie konfliktu interesów.

(Nie)konieczne zmiany

Konstytucja RP gwarantuje wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz miejsca pracy, a ograniczenie tej swobody może nastąpić jedynie w drodze ustawowej. Potwierdza to również kodeks pracy, zgodnie z którym każdy ma prawo do swobodnie wybranej pracy i nikomu, za wyjątkiem przypadków określonych w ustawie, nie można zabronić wykonywania zawodu.

(...)

Cały artykuł Zuzanny Gaczyńskiej, Associate z Praktyki Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dostępny jest w serwisie Rzeczpospolitej.