Neutralność kontra interes narodowy a priorytety w zdrowiu. Wiele zależy od niuansów unijnej dyplomacji

Czym jest prezydencja w Unii Europejskiej?

Od 1 stycznia 2025 r. rozpoczęła się Polska prezydencja w Unii Europejskiej, co oznacza, że przez pierwsze półrocze tego roku będzie miała znaczący wpływ na kierunek działań Unii Europejskiej.

Od strony formalnej prezydencja jest przejęciem rotacyjnego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej, które każde państwo członkowskie sprawuje przez sześć miesięcy - przypominają: Mateusz Mądry i Marek Paluch z DZP.

Istotą prezydencji jest koordynowanie prac Rady, reprezentowaniu jej na arenie międzynarodowej oraz pośredniczenie w negocjacjach między państwami członkowskimi. Polska obejmuje prezydencję w Radzie UE od 1 stycznia 2025 roku.

Z perspektywy unijnej prezydencja opiera się na kilku kluczowych zasadach, w tym:

• neutralność – państwo sprawujące prezydencję powinno działać w interesie całej Unii, a nie tylko własnym. Jest to bardzo trudne do wypełnienia założenie, które w różny sposób było w przeszłości realizowane
• kontynuacja – sprawowanie prezydencji odbywa się w ramach tzw. trio prezydencji, czyli grupy trzech kolejnych państw, które współpracują, aby zapewnić ciągłość działań UE. Obecnie trio składa się z Polski, Danii, która przejmie prezydencję po Polsce oraz Cypru, który obejmie to stanowisko od 1 stycznia 2026 roku
• efektywność – państwo sprawujące prezydencję musi skutecznie zarządzać pracami Rady, organizować spotkania i negocjacje oraz dążyć do osiągnięcia kompromisów.

Ważne jest to, że państwo sprawujące prezydencję ma istotny wpływ na prace nad unijnymi projektami aktów prawnych. Rola Państwa sprawującego prezydencję polega na:

• ustalaniu priorytetów – poprzez kształtowani agendy Rady, wybieranie tematów, które będą omawiane i nad którymi będą prowadzone prace
• pośredniczeniu w negocjacjach – państwo sprawujące prezydencję odgrywa kluczową rolę w negocjacjach między państwami członkowskimi i agendami unijnymi, dążąc do osiągnięcia kompromisów
• reprezentowaniu Rady – to również w gestii prezydencji pozostaje koordynacja kontaktów Rady z innymi instytucjami UE, takimi jak Parlament Europejski i Komisja Europejska, co pozwala na wpływanie na kształtowanie polityki unijnej.

Państwo członkowskie, które sprawuje prezydencję, wstępuje więc w roli organizatora prac legislacyjnych Unii Europejskiej. Rolę tę można porównać do roli marszałka Sejmu lub Senatu – jest to swoisty pierwszy wśród równych, primus inter pares, co stanowi wyróżnienie i wiąże się z licznymi obowiązkami.

(...)

----

Cały artykuł ekspertów Life Sciences DZP - Mateusza Mądrego i Marka Palucha - dostępny jest w serwisie RynekZdrowia.pl