Ministerstwo Środowiska przygotowuje zmiany w regulacjach dotyczących ochrony powierzchni ziemi. Ma się m.in. rozstrzygnąć kwestia odpowiedzialności za zanieczyszczenia historyczne.
W związku z pracami nad implementacją do prawa polskiego przepisów dyrektywy 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych1 (ang. Industrial Emissions Directive – IED), Ministerstwo Środowiska opracowało projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw. Przed przystąpieniem do omówienia proponowanych w projekcie ustawy zmian w zakresie odpowiedzialności za historyczne zanieczyszczenia powierzchni ziemi, należy przypomnieć, jakie regulacje dotyczące ochrony powierzchni ziemi znajdują się w dyrektywie IED. Pozwoli to zobrazować fakt, że regulacja dotycząca zanieczyszczeń historycznych zawarta w projekcie ustawy jest rodzima, a jej wprowadzenie nie stanowi, w istocie rzeczy, wymogu zawartego w przepisach dyrektywy IED.
Regulacja dotycząca ochrony powierzchni ziemi zawarta w dyrektywie IED ma charakter szczątkowy i została ujęta w art. 3 pkt 18, 19, 21, art. 12 ust. 1 lit. e), art. 14 ust. 1 lit. e) oraz art. 22 dyrektywy. Biorąc pod uwagę obszerność tego aktu prawnego, przepisy dotyczące ochrony powierzchni ziemi w nim zawarte stanowią jedynie jego niewielką część. Wskazane zapisy dyrektywy IED powinny być implementowane do prawa krajowego państw członkowskich do 7 stycznia 2013 r..
Powierzchnia ziemi czy gleba?
Należy również poczynić uwagę natury terminologicznej. Dyrektywa IED posługuje się pojęciem „gleba”, nie zaś znanym w prawie polskim „powierzchnia ziemi”. Co ciekawe, dyrektywa IED jest pierwszym aktem unijnym, który wprowadza normatywną definicję tego pojęcia, przez które prawodawca unijny rozumie wierzchnią warstwę skorupy ziemskiej usytuowaną między skałą macierzystą a powierzchnią składającą się z cząstek mineralnych, materii organicznej, wody, powietrza i organizmów żywych (art. 3 pkt 21 dyrektywy IED). Takie rozumienie gleby w dyrektywie IED jest zbliżone do tego, w jaki sposób ujmowane jest ono w prawie polskim. Różnicę stanowi fakt, iż tak rozumiana gleba jest elementem szerszego pojęcia, tj. powierzchni ziemi, podczas gdy w dyrektywie IED pojęcie takie nie występuje, a przedmiot ochrony stanowi wyłącznie gleba. W porównaniu do dotychczasowej dyrektywy IPPC, dyrektywa 2010/75/UE znaczenie zwiększa pozwolenia zintegrowanego, wprowadza konkluzje BAT, które mają mieć znaczenie również dla ochrony gleby, wdraża wymóg monitorowania stanu gleby i wód podziemnych pod kątem substancji zanieczyszczających występujących na terenie instalacji, a także wprowadza nowy instrument ochrony gleby, jakim jest sprawozdanie bazowe. Nowością dyrektywy 2010/75/UE jest ujmowanie problematyki ochrony gleby łącznie z ochroną wód podziemnych. Prawodawca unijny dostrzega ścisły związek pomiędzy tymi dwoma elementami środowiska. Jednocześnie wskazać należy, iż instrumenty ochrony gleby traktowane są w dyrektywie 2010/75/UE także jako instrumenty ochrony wód podziemnych.
Źródło: Ecomanager, 9/2012
Całość artykułu dostępna w załączonym pliku PDF
