Czym jest rekompensata z tytułu świadczenia usług publicznych w transporcie zbiorowym?

Podstawowym elementem umów o świadczenie usług publicznych, zawieranych w oparciu o rozporządzenie 1370/2007 (dalej: „rozporządzenie” ) i ustawę o transporcie publicznym (dalej: „ustawa” ) jest rekompensata. Czym jest? W jakiej wysokości powinna zostać ustalona? W jakiej formie przekazywana?

Odpowiedź na te pytania może mieć konsekwencje prawne i finansowe, m.in. w postaci zwrotu przez operatora niedozwolonej pomocy publicznej, dochodzenia roszczeń wynikających z umowy czy określenia wysokości zobowiązań podatkowych np. w postaci podatku VAT. Rozporządzenie zawiera szeroką definicję rekompensaty3. Formy wsparcia w ramach rekompensaty mogą być różne, np. podniesienie kapitału, udostępnienie taboru, infrastruktury, przekazanie środków pieniężnych na świadczenie usług. Korzyści w zależności od formy i warunków przekazania powinny być wyliczone (np. poprzez obliczenie ekwiwalentu dotacji brutto) i uwzględnione w mechanizmie wyliczania rekompensaty (np. po stronie przychodowej). Elementami wyliczania rekompensaty są koszty świadczenia powierzonych usług z uwzględnieniem przychodów oraz rozsądnego zysku4. Przychodami są zarówno przychody z biletów, jak też przychody z działalności związanej ze świadczoną usługą czy „przychody” z innych korzyści. Mechanizm wyliczania i nadzorowania wysokości rekompensaty jest kluczowy, gdyż ma zapobiegać nadkompensacji i tym samym wystąpieniu niedozwolonej pomocy. Przekazanie rekompensaty następuje na podstawie umowy cywilnoprawnej, której przedmiotem jest wykonanie, w zamian za rekompensatę, zobowiązania w zakresie usługi publicznej w określonej ilości, jakości i na określonych warunkach (którego podmiot ze względu na swój interes gospodarczy nie podjąłby się lub nie podjąłby się w takim samym zakresie lub na takich samych warunkach). Funkcją rekompensaty bez względu na jej formę jest więc wynagrodzenie operatora za świadczenie usługi, jakiej na warunkach rynkowych by się nie podjął, a które pokrywa stratę z tego tytułu z uwzględnieniem ustalonego zysku.

Źródło: Rynek Kolejowy, 05/2012
Całość artykułu dostępna w załączonym pliku PDF