Jak spółka powinna rozliczyć czynsz płatny z góry

Podatnik będący osobą prawną wynajmuje powierzchnie handlowe. Aby zabezpieczyć swoje interesy, zobowiązał najemcę do zapłaty czynszu z góry za pierwsze miesiące obowiązywania umowy. Jest to swoista forma zaliczki, która chroni wynajmującego przed niespodziewanym odstąpieniem najemcy od umowy. W jaki sposób podatnik powinien rozpoznać przychód wynikający z otrzymanej zaliczki?

Zagadnienie rozpoznawania przychodu z tytułu otrzymanego przez wynajmującego czynszu z góry - a więc jeszcze przed udostępnieniem lokalu - można rozpatrywać przy wykorzystaniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT). Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT z katalogu przychodów wyłączone są m.in. pobrane wpłaty lub zarachowane należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. Czynsz płatny z góry powinien zostać rozliczony proporcjonalnie w kolejnych miesiącach. Innymi słowy czynsz zapłacony z góry, ze względu na to, że dotyczy przyszłego okresu, podatnik powinien rozpoznać jako przychód w kolejnych okresach sprawozdawczych, a nie w momencie zapłaty przez najemcę. Powyższe stanowisko pokrywa się z treścią przepisu art. 12 ust. 3c ustawy o CIT, zgodnie z którym za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze.

Należy podkreślić, iż przepisy ustawy o CIT w tym zakresie budziły w przeszłości poważne wątpliwości. Organy podatkowe, opierając się na przepisach art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 12 ust. 3c ustawy o CIT (w brzmieniu sprzed 2007 roku), uznawały, iż mimo że czynsz był płatny z góry i dotyczył przyszłych miesięcy, wynajmujący powinien całość otrzymanej kwoty rozliczyć jako przychód już w momencie wymagalności zaliczki. Powyższe stanowisko było nieuzasadnione i błędne.

Podstawa prawna
Art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.).

Źródło: Dziennik Gazeta Prawna, 5 września 2011