Share
Wymogi prawne dotyczące sposobu zarządzania systemem zgłaszania nieprawidłowości (whistleblowing) nie są obecnie jednolite i różne akty prawne narzucają na organizacje różne obowiązki. Aktualnie w Polsce systemy whistleblowing muszą posiadać spółki podlegające pod ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz ustawę o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Na mocy wymogów Dyrektywy w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii do grona tych podmiotów w grudniu tego roku dołączą również organy publiczne oraz duzi przedsiębiorcy, a dwa lata później również średni przedsiębiorcy. Chcąc wdrożyć jednolite rozwiązania w międzynarodowych grupach kapitałowych należy patrzeć też na regulacje zagraniczne takie jak FCPA czy SAPIN II.
Co więcej regulacje prawne zaczynają nakładać nie tylko obowiązek posiadania samego kanału zgłoszeń, ale też odpowiedniego uregulowania statusu sygnalistów, ochrony ich prywatności, ustanowienia odpowiednich procedur postępowania ze zgłoszeniami. Korzyści z posiadania efektywnego systemu whistleblowing zostały też zauważone przez biznes i organizacje branżowe. Swoje standardy dotyczące ochrony sygnalistów sformułowała między innymi polska Giełda Papierów Wartościowych.
Odpowiedzią na ten problem wielości może być zupełnie nowa międzynarodowa norma ISO 37002 – System zarządzania zgłaszaniem nieprawidłowości – Wytyczne, która właśnie wkracza w ostatni etap rozwoju. 26 kwietnia ostateczny projekt normy został wysłany krajowym jednostkom normalizacyjnym i od tego czasu mają one 8 tygodni na głosowanie nad ostatecznym kształtem normy. Jeżeli zostanie ona zatwierdzona, kolejny etap to już publikacja.
System zgłaszania nieprawidłowości stworzony zgodnie z normą da nie tylko pewność spełniania wymogów rozsianych po aktach prawnych i zaleceniach branżowych, ale stanowić będzie nowy standard na rynku. Projekt normy określa bowiem nie tylko zakres niezbędnej ochrony sygnalistów, ale też mówi w jaki sposób utrzymywać system zgłaszania, ustanawia zasady zarządzania systemem, określa zakres niezbędnej dokumentacji czy szkoleń. Choć obecnie nie planuje się by norma była certyfikowalna, to stosowanie się do jej wytycznych stanowić będzie najlepszy dowód należytej staranności kadry zarządzającej oraz da pewność, że nasz system whistleblowing jest wdrożony w sposób umożliwiający skuteczne i wczesne wykrywanie nadużyć. Norma ma mieć zastosowanie do przedsiębiorstw z każdego sektora, każdej wielkości, każdego kraju, więc stanowić będzie pierwszy uniwersalny i tak szeroko uznawany standard.
