Share
25 lutego 2023 r. Unia Europejska zatwierdziła dziesiąty pakiet sankcji przeciwko Rosji określany mianem „najpotężniejszych” i „najdalej idących w historii”. Sankcje te obejmują zaostrzenie ograniczeń związanych z eksportem towarów podwójnego zastosowania, odcięcie większej liczby banków rosyjskich od globalnego systemu SWIFT, jak i ograniczenie wymiany handlowej między UE a Rosją o ponad 10 miliardów euro. Przyjęte sankcje mają na celu przede wszystkim utrudnienie finansowania wojny przez Kreml i uniemożliwienie Rosji sprowadzania sprzętu potrzebnego do broni używanej przeciwko Ukrainie. Co to oznacza dla przedsiębiorców?
KONTROLE I OGRANICZENIA IMPORTOWO-EKSPORTOWE ORAZ SANKCJE INDYWIDUALNE
Rozporządzenie z dnia 25 lutego 2023 r. wprowadza dalszy zakaz eksportu technologii krytycznych i wyrobów przemysłowych. Ponadto sankcjami zostały objęte przedmioty, które mogą wspierać postęp technologiczny w rosyjskim sektorze obrony i bezpieczeństwa oraz towary podwójnego zastosowania. W tym zakresie Rada UE wprowadziła także zakaz tranzytu przez Rosję eksportowanych z UE towarów i technologii podwójnego zastosowania, co ma na celu uniemożliwienie obchodzenia wprowadzonych sankcji. Co więcej sankcjami objęte zostały także towary przynoszące Rosji znaczne zyski, takie jak asfalt i kauczuk syntetyczny – ich import z Rosji jest tym samym zakazany. Warto też zaznaczyć, że po raz pierwszy na liście sankcyjnej pojawiły się podmioty irańskie, które produkują wojskowe bezzałogowe statki powietrzne, używane przez rosyjskie wojsko.
Rada UE zdecydowała się także poszerzyć listę osób i podmiotów objętych sankcjami – nałożono kolejne sankcje na 87 osób i 34 podmioty. Do listy tej dołączyły trzy banki rosyjskie, które zostały objęte zamrożeniem aktywów i zakazem otrzymywania środków finansowych i zasobów gospodarczych.
JAKIE JESZCZE ŚRODKI ZOSTAŁY PRZYJĘTE PRZEZ RADĘ UE?
Poza wprowadzeniem dodatkowych sankcji gospodarczych i indywidualnych wobec Rosji Rada UE wprowadziła dodatkowe środki mające na celu wsparcie Ukrainy. Po pierwsze Rada wszczęła procedurę zawieszenia licencji nadawczych stacjom RT Arabic i Sputnik Arabic, które znajdują się pod bezpośrednią lub pośrednią kontrolą przywództwa Rosji i tym samym są wykorzystywane do dezinformacji, manipulacji informacjami oraz propagandy wojennej.
Dodatkowo nowy pakiet sankcji ogranicza możliwość zajmowania stanowisk w organach zarządzających unijnych podmiotów krytycznych i infrastruktury krytycznej przez rosyjskich obywateli.
Rada UE w celu ochrony bezpieczeństwa podaży gazu w UE oraz zapobiegania ryzyka manipulacji rynkowych i wykorzystania przez Rosję dostaw gazu jako broni wprowadziła także zakaz udostępniania pojemności do magazynowania gazu rosyjskim obywatelom.
OBOWIĄZKI SPRAWOZDAWCZE – SKUTECZNE ZAMROŻENIE AKTYWÓW?
Rada UE zdecydowała się także na wprowadzenie szczegółowych obowiązków sprawozdawczych w celu zwiększenia skuteczności zamrożenia aktywów. Obowiązki te dotyczą środków finansowych i zasobów gospodarczych należących do osób i podmiotów umieszczonych na liście sankcyjnej, które zostały zamrożone lub przetransferowane krótko przed wprowadzeniem sankcji. Co więcej obowiązki sprawozdawcze nałożone zostały także na państwa członkowskie i Komisję w odniesieniu do immobilizowanych rezerw i aktywów Banku Centralnego Rosji.
SANKCJE – JAK ZACHOWAĆ ZGODNOŚĆ?
Wprowadzenie nowego pakietu sankcji oznacza także obowiązek spełnienia nowych wymogów prawnych i wdrożenia szeregu dodatkowych czynności. Aby zabezpieczyć podmiot przed ryzykiem naruszenia przepisów należy m.in.:
- zweryfikować, którym reżimom sankcyjnym podlega dana organizacja,
- przeprowadzić ocenę ryzyka sankcyjnego,
- zbadać swój łańcuch dostaw,
- zadbać o aktualizację lub stworzenie wewnętrznych procedur z zakresu sankcji,
- przypisać konkretnym pracownikom odpowiedzialność za realizację procesów, przeszkolić ich oraz zaimplementować zasady dokumentacji oraz archiwizacji przeprowadzanych weryfikacji kontrahentów,
- wprowadzić do umów odpowiednie klauzule sankcyjne.
Kluczowe jest także prowadzenie monitoringu legislacyjnego, śledzenie zmian na listach sankcyjnych oraz budowanie świadomości wewnątrz organizacji.
Wiktoria Kuczkowska
Prawnik, Associate
wiktoria.kuczkowska@dzp.pl
