Share
W ostatnich latach Unia Europejska zwraca coraz większą uwagę na znaczenie danych pozafinansowych firm w takich obszarach jak kwestie środowiskowe, społeczne, pracownicze, poszanowanie praw człowieka, a także przeciwdziałanie korupcji i łapownictwu. Przyjęcie dyrektywy 2014/95/UE służy właśnie temu celowi – zwiększenia transparentności informacji w obszarze społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw (ang. Corporate social responsibility, CSR). Przygotowany projekt nowelizacji ustawy o rachunkowości stanowi implementację w polskim porządku prawnym tej dyrektywy.
Według obecnego stanu prawnego jednostki sporządzające sprawozdanie z działalności są zobowiązane raportować minimum informacji m.in.: wskaźniki finansowe i niefinansowe, łącznie z informacjami dotyczącymi zagadnień środowiska naturalnego i zatrudnienia, a także dodatkowe wyjaśnienia do kwot wykazanych w sprawozdaniu finansowym. Dodatkowa sprawozdawczość na temat informacji niefinansowych jest całkowicie dobrowolna i opiera się na indywidualnych decyzjach poszczególnych jednostek.
Rozwiązanie proponowane w projekcie ustawy wprowadza nowe rozbudowane wymogi raportowania informacji niefinansowych, w odniesieniu do największych z katalogu dużych jednostek interesu publicznego.
Regulacje dotyczyć mają jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 1e pkt 1 – 6 ustawy o rachunkowości (tzw. jednostki zaufania publicznego), będących spółką kapitałową, spółką komandytowo-aukcyjną lub spółką jawną lub kapitałową, której wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki komandytowo-aukcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej, pod warunkiem, przekraczania określonych w ustawie wielkości aktywów bilansu na koniec roku obrotowego lub przychodów netto ze sprzedaży towarów i usług za rok obrotowy oraz określonej w ustawie wielkości średniorocznego zatrudnienia. Przepisy dotyczyć będą także jednostek dominujących w grupach kapitałowych, określonych
w przepisach tej ustawy.
Nowe regulacje przewidują dla nich obowiązek ujawnienia w sprawozdaniu z działalności między innymi takich informacji, jak:
- opis polityk stosowanych przez jednostkę w odniesieniu do zagadnień społecznych, środowiska naturalnego, poszanowania praw człowieka, przeciwdziałania korupcji i łapownictwu, opis rezultatów stosowania tych praktyk,
- opis procedur należytej staranności, jeżeli jednostka je stosuje w odniesieniu w ramach ww. polityk,
- opis istotnych ryzyk związanych z działalnością jednostki, mogących wywierać niekorzystny wpływ na ww. zagadnienia, w tym ryzyk związanych z produktami jednostki lub jej relacjami z otoczeniem zewnętrznym, w tym kontrahentami, a także opis zarządzania tymi ryzykami.
Sporządzając oświadczenie, jednostka przedstawić będzie musiała informacje w stopniu, w jakim są one niezbędne do oceny rozwoju, wyników i sytuacji jednostki oraz wpływu jej działalności w odniesieniu do wspomnianych wyżej zagadnień, w tym przeciwdziałania korupcji i łapownictwu. Jeżeli podmiot nie stosuje polityki w odniesieniu do jedne¬go lub kilku powyższych zagadnień, w oświadczeniu na temat informacji niefinansowych będzie musiał podać powody braku danej polityki lub polityk.
Jeżeli jednostka, sporządzając oświadczenie na temat informacji niefinansowych, stosuje krajowe, unijne lub międzynarodowe standardy lub wytyczne, zawiera w tym oświadczeniu informację o tym, z jakich standardów lub wytycznych skorzystała.
Tylko w wyjątkowych przypadkach będzie można pominąć w oświadczeniu na temat informacji niefinansowych informacje dotyczące oczekiwanych zdarzeń lub spraw będących przedmiotem toczących się negocjacji. Może mieć to miejsce, jeżeli zgodnie z uzasadnioną opinią kierownika jednostki oraz członków rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostkę ujawnienie takich informacji miałoby istotnie szkodliwy wpływ na sytuację rynkową jednostki. Jednostka nie może jednak pominąć tych informacji, jeżeli uniemożliwi to prawidłową i obiektywną ocenę rozwoju, wyników i sytuacji jednostki oraz wpływu jej działalności w odniesieniu do zagadnień społecznych, środowiska naturalnego, poszanowania praw człowieka czy też przeciwdziałania korupcji i łapownictwu.
Bardzo skutecznym elementem przygotowania do sporządzania danych niefinansowych może być wprowadzenie w firmie polityki compliance – jako zbioru procedur mających na celu zapobieganie wszelkim nieprawidłowościom w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa oraz zarządzanie ryzykami związanymi z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wprowadzenie i realizacja polityki compliance będzie istotne nie tylko na etapie budowania modelu funkcjonowania jednostek i definiowaniu związanych z tym ryzyk oraz grożących nieprawidłowości, w kontekście przygotowywanych sprawozdań, ale także przy opisywaniu sposobu ich niwelowania oraz opisywaniu procedur zachowania się w celu wyeliminowania ich w przyszłości.
Proponowane zmiany będą stosowane od 1 stycznia 2017 r. Oznacza to, że wprowadzenie dobrych praktyk w jednostce musi nastąpić wcześniej, tak aby od 2018 r. na ich podstawie sporządzić raport z działalności na temat informacji niefinansowych w zakresie m.in. polityki przeciwdziałania korupcji i łapownictwu.
