Share
Badania wskazują, że liczba regulacji w obszarze ESG w trakcie ostatnich 4 lat wzrosła o 74%. Zrównoważony rozwój i ujawnianie informacji na temat działalności przestają być tylko trendem. Stają się obszernym obowiązkiem prawnym.
Skąd się wzięło ESG?
Wiele osób doszukuje się źródła pochodzenia ESG w koncepcji CSR (Corporate Social Responsibility – społeczna odpowiedzialność biznesu). Zgodnie z nią przedsiębiorstwa powinny uwzględniać w swoich działaniach aspekty środowiskowe, angażować się społecznie, dbać o relacje z pracownikami, kontrahentami i klientami czy promować uczciwe praktyki rynkowe.
CSR jako strategia zarządzania okazał się jednak z biegiem czasu niewystarczający. Przede wszystkim wszystkie aktywności w tym zakresie były dobrowolne i świadczyły wyłącznie o pewnej świadomości organizacji. Ponadto część firm traktowała CSR jako strategię marketingową, która miała wpływać pozytywnie na aspekt wizerunkowy przedsiębiorstwa. Wraz z rozwojem idei sustainability (zrównoważonego rozwoju) CSR płynnie zaczęło więc przechodzić w ESG, dopasowując się do zmieniających się trendów rynkowych i legislacji.
Uregulowanie sprawozdawczości niefinansowej
Ustawodawca unijny, dostrzegając powstające potrzeby, przyjął dyrektywę 2014/95/WE w sprawie sprawozdawczości niefinansowej, która to zmieniła dyrektywę o rachunkowości (2013/24/UE) oraz została implementowana w krajowej ustawie o rachunkowości. Uznał, że ujawnianie informacji niefinansowych dotyczących czynników społecznych i środowiskowych przez przedsiębiorstwa ma podstawowe znaczenie dla transformacji gospodarki w kierunku zrównoważonego rozwoju, a także przyczynia się do zwiększenia zaufania inwestorów oraz konsumentów. Od 2017 r. obowiązkami sprawozdawczymi z dyrektywy zostały objęte niektóre duże jednostki zatrudniające powyżej 500 osób.
Komisja Europejska oczekiwała od zobowiązanych większej przejrzystości, zwiększenia odporności oraz poprawy funkcjonowania zarówno pod względem finansowym jak i niefinansowym, co z czasem miało przełożyć się na dynamiczny wzrost gospodarczy, zatrudnienia oraz zaufania – tak Komisja stwierdziła w swoich wytycznych dotyczących sprawozdawczości w zakresie informacji niefinansowych z 2017 r. (metodyki sprawozdawczości niefinansowej). W 2019 r. Komisja Europejska wydała komunikat, w którym określiła rozszerzone wytyczne dotyczące sprawozdawczości w zakresie klimatu, zobowiązując dodatkowo przedsiębiorstwa do ujawniania informacji dotyczących na przykład emisji CO2.
Planowane zmiany regulacyjne
Wszystko wskazuje na to, że dyrektywa z 2014 r. oraz wydawane przez Komisję Europejską wytyczne to nie koniec regulacji w obszarze ESG. Od 2019 r. na legislację dotyczącą raportowania wpływ mają zobowiązania Komisji wynikające z Europejskiego Zielonego Ładu, którego celem jest przekształcenie UE w nowoczesną, zasobooszczędną oraz konkurencyjną gospodarkę.
Komisja Europejska przedstawiła 21 kwietnia 2021 r. projekt dyrektywy o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju, który nie tylko wprowadzi kolejne obowiązki dla już raportujących przedsiębiorców, ale i nałoży te obowiązki na większą liczbę podmiotów. W czwartek 24 lutego br. Rada UE przyjęła dotyczące projektu stanowisko („podejście ogólne”), z którego wynika, że najważniejszymi planowanymi zmianami dotyczącymi sprawozdawczości będą:
- rozszerzenie zakresu zastosowania wymogów na wszystkie duże jednostki i wszystkie jednostki notowane na rynku regulowanym (z wyjątkiem notowanych mikrojednostek),
- wymóg certyfikowania sprawozdań dotyczących zrównoważonego rozwoju,
- doprecyzowanie i standaryzacja wymogów co do informacji, które muszą być publikowane przez przedsiębiorstwa (jednolity europejski standard raportowania),
- poprawa dostępności informacji przez nakazanie ich publikacji w odrębnej sekcji sprawozdań z zarządzania składanych przez przedsiębiorstwa.
W czerwcu br. Rada UE zawarła porozumienie z Parlamentem Europejskim w sprawie projektu dyrektywy. Wszystko wskazuje więc na to, że dyrektywa znajduje się wysoko w agendzie prac organów UE.
Co jeszcze jest ważne?
Poza planowaną dyrektywą CSRD w obszarze ESG nie można zapomnieć o:
- rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/2088 w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych („SFDR”); nakłada ono obowiązki dotyczące raportowania finansowego na uczestników rynku finansowego oraz doradców finansowych; jeśli spółka nie będzie raportować lub będzie, ale realizacja czynników ESG będzie na niskim poziomie, może zostać poddana pod specjalny nadzór czy nawet wyłączona spod inwestowania,
- rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2020/852 („Taksonomia”) w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje; regulacja ma na celu ustalenie jednolitego dla całej UE pojęcia „działalności zrównoważonej środowiskowo”, a tym samym przeciwdziałanie greenwashingowi.
ESG – nowy element compliance?
Nadchodząca dyrektywa CSRD, która nałoży obowiązki z obszaru ESG na szerszą grupę podmiotów, stanowi bez wątpienia dowód na to, że rolą prawa jest stworzenie ram dla biznesu odpowiedzialnego, znającego ryzyka, funkcjonującego zgodnie z wartościami i prawem. Przedsiębiorcy już nie tylko mogą, ale muszą, prowadzić działalność dbając nie tylko o wyniki finansowe, ale również o szeroko rozumiany ład korporacyjny, który jest częścią compliance. Celem raportowania ESG jest w końcu odpowiednia kontrola, skuteczne zarządzanie ryzykiem, zwiększenie konkurencyjności na rynku, budowanie zaufania inwestorów i konsumentów, utrzymanie transparentności działań, a także przynoszenie coraz większych zysków. Prowadzenie działalności gospodarczej w XXI wieku wymaga uwzględniania w ramach potencjalnych ryzyk również tych z obszaru ESG.
