ShareNa kanwie wcześniejszego wpisu dotyczącego EU Whistleblowing Meter, który ukazał się na Blogu DZP 5 sierpnia br., chcemy zaprezentować bieżące informacje o postępach w zakresie implementacji Dyrektywy
o ochronie sygnalistów wśród zobowiązanych państw członkowskich Unii Europejskiej.
277 dni po wejściu w życie Dyrektywy o ochronie sygnalistów proces transpozycji do krajowego porządku prawnego rozpoczęło 14 z 27 państw zobowiązanych, natomiast pozostałe 13 – w tym Polska –
nie opublikowało jeszcze informacji o rozpoczęciu prac.
Bułgaria rozpoczęła pierwsze dyskusje i konsultacje w zakresie transpozycji Dyrektywy w styczniu 2020 r. Obecnie, zgodnie z opublikowanymi informacjami, wśród członków Bułgarskiej grupy roboczej toczy się dyskusja co do tego, jak powinna nastąpić transpozycja – w ramach odrębnej, dedykowanej ustawy bądź poprzez zmiany w obowiązujących aktach prawnych.
Czechy natomiast rozpoczęły pierwsze prace jeszcze w 2019 r. Niedawno podjęta została decyzja
o implementacji Dyrektywy poprzez dedykowany akt prawny dotyczący ochrony sygnalistów – obecnie toczą się dyskusje co do konkretnych rozwiązań prawnych. Projekt ustawy ma zostać przedstawiony rządowi jeszcze w tym miesiącu.
Decyzję o stworzeniu odrębnej ustawy whistleblowingowej, oprócz Czech podjęła również Estonia, Szwecja
i Holandia. Z kolei Litwa od 2018 r. posiada osobną ustawę whistleblowingową, a obecnie trwają jedynie prace dostosowujące ustawę do wymogów unijnej Dyrektywy. Minister Sprawiedliwości Słowenii przyznał,
że implementacja Dyrektywy stanowi dla niego jeden z priorytetów legislacyjnych. W niektórych krajach natomiast, np. w Danii, proces przygotowania do implementacji Dyrektywy – pomimo aktywnej postawy ustawodawcy – został spowolniony przez pandemię.
Na implementację Dyrektywy Państwa Członkowskie UE mają czas do 17 grudnia 2021 r. Ponieważ Polska nie przedstawiła jeszcze informacji o rozpoczęciu prac, przewidywania co do krajowych rozwiązań można pozyskać jedynie z dyskusji toczonych w dyskursie prawniczym. Środowisko zastanawia się, czy polski ustawodawca podejmie decyzję o implementacji Dyrektywy na gruncie nowej ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych (UOPZ), o pracach nad którą słyszy się obecnie z doniesień prasowych. Jednym
z głównych argumentów przekonujących środowisko o wyborze takiego rozwiązania przez ustawodawcę jest właśnie brak informacji o rozpoczęciu prac implementacyjnych.
Tylko czy transpozycja Dyrektywy na gruncie UOPZ byłaby dobrym rozwiązaniem? Dobre i złe strony takiego sposobu rozważymy w kolejnym wpisie.
