Kancelaria DZP od kilku lat prowadzi innowacyjne projekty wdrożenia metodologii Legal Design w dokumentach prawnych, które cieszą się dużym zainteresowaniem wśród klientów wielu branż. Efektem projektów jest modyfikacja języka prawnego używanego w dokumentach oraz ich warstwy wizualnej – oba te komponenty sprawiają, że czytelnik tekstu szybciej i łatwiej zapoznaje się z jego treścią. Nasze badania pokazały, że taka zmiana ma bardzo korzystny wpływ na działalność organizacji.
Czym jest Legal Design?
Idea Legal Design pochodzi ze Szkoły Prawa na Uniwersytecie Stanforda (Stanford Law School). To właśnie tam powstał pierwszy na świecie The Legal Design Lab – zespół stworzony po to, by budować nowe pokolenie i nową jakość usług prawniczych.
M. Hagan w swojej publikacji pt. Law by Design zdefiniowała, że Legal Design składa się z trzech komponentów: prawa – ponieważ uproszczone teksty muszą pozostać zgodne z prawem i chronić interesy stron; grafiki – ponieważ w Legal Design wykorzystuje się formy wizualne wzmacniające znaczenie oraz technologii – ponieważ dokumenty powstałe po modyfikacji są dopasowane do różnych nośników.
Grafika: https://lawbydesign.co/legal-design/
Legal Design stawia w centrum odbiorcę tekstów.
Jedna z zasad metodologii Legal Design mówi o tym, że pisząc dokument prawny należy pamiętać o tym, kto będzie jego odbiorcą. To do osoby odbiorcy dopasowane są mechanizmy modyfikacji tekstu oraz warstwa wizualna. Należy zadać sobie również pytanie jak dobrze odbiorca zna przedmiot dokumentu, w jakim celu się z nim zapoznaje i jaki efekt chcemy wywołać u odbiorcy po jego zapoznaniu się z dokumentem.
Dla przykładu – zgodnie z metodologią Legal Design, konstruując dokument przeznaczony dla pracowników organizacji, w dokumencie tym znajdą się wspierające znaczenie formy graficzne oraz określenia stosowane w organizacji, często bez potrzeby ich definiowania. Dzięki temu zwiększa się efektywność pracy pracowników, którzy szybko zapoznają się z dokumentem i zapamiętują jego treść na dłużej. Z kolei w dokumencie skierowanym do kontrahenta, który prowadzi działalność gospodarczą – przesadne formy graficzne mogłyby zniechęcić odbiorcę. Jednocześnie względem osoby spoza organizacji konieczne będzie zdefiniowane określeń stosowanych wewnętrznie. W ten sposób, dzięki zastosowaniu Legal Design umowy z kontrahentami zawierane są znacznie szybciej. Odbiorcy rozumieją czytany tekst prawny, co jest pierwszym krokiem do relacji biznesowej opartej na zaufaniu.
Rola prawnika.
Legal Design to nie tylko uproszczenie tekstów prawnych oraz wykorzystanie form wizualnych – to także zapewnienie, że pomimo uproszczenia i usunięcia części zbędnych słów w dokumencie, pozostanie on nadal zgodny z prawem. Z tego powodu tak ważne jest zaangażowanie prawników w proces modyfikacji dokumentów w metodologii Legal Design.
Z drugiej jednak strony zastosowanie Legal Design pozwala ograniczyć rolę prawnika np. w procesie analizy umów i innych dokumentów prawnych, którymi strony wymieniają się w procesie podejmowania i negocjowania warunków współpracy. Stosując Legal Design dokumenty prawne tworzone są z myślą o odbiorcy, a przecież odbiorcą nie musi być – i najczęściej nie jest – prawnik, który reprezentuje drugą stronę.