Share
W Chińskiej Republice Ludowej jest obecnie około 700 milionów graczy. Wśród nich prawie 20% spędza ponad 30 godzin tygodniowo na graniu. Tamtejszy rynek gamingowy cechuje się dużą dynamiką wzrostu i ogromnym potencjałem, co zachęca wielu zagranicznych wydawców do stworzenia wersji ich produktów dla chińskich konsumentów. Jednakże, publikacja gry w Chińskiej Republice Ludowej wiąże się z licznymi obowiązkami regulacyjnymi, które wynikają m.in. ze specyfiki tamtejszego systemu politycznego oraz kontroli działalności wydawniczej.
Jedynie dobra świadomość wymogów prawnych pozwoli stworzyć odpowiednią wersję gry, która będzie akceptowalna dla chińskich regulatorów i odbiorców. Przekonała się o tym ostatnio spółka CD Projekt Red, która chciała zacząć oferować w jej sklepie GOG tajwańskę grę Devotion. Nie wzięto jednak pod uwagę, że niedługo po premierze tego tytułu chińscy gracze dopatrzyli się w nim m.in. negatywnego przedstawienia Przewodniczącego ChRL, Xi Jinpinga, dlatego po zapowiedzi CD Projekt RED od razu skrytykowali polską spółkę za dopuszczanie Devotion do obrotu. Prawdopodobnie z tego powodu już po kilku godzinach CD Projekt zamieścił informację o tym, że Devotion nie pojawi się ostatecznie w sklepie GOG. Problematyczna sytuacja, z jaką musiała się zmierzyć polska spółka, pokazuje, że na przyszłych wydawców gier wideo w Chinach czyhają liczne pułapki. Jak się przed nimi uchronić i na co zwrócić szczególną uwagę przed wejściem na chiński rynek gamingowy?
Do kogo należy się zwrócić o zezwolenie na publikację gry?
Na wstępie należy podkreślić, że Chińska Republika Ludowa jest państwem, które ściśle kontroluje publikację wszelkich dzieł kultury. Za ich dopuszczanie do obrotu odpowiedzialny jest Państwowy Urząd Informacji i Wydawnictw (chiń. Guojia Xinwen Chuban Shu: 国家新闻出版署). W zakresie gier owa jednostka administracyjna reguluje rynek poprzez wydawanie zezwoleń na ich publikację. Urząd opublikował w tym zakresie dwa dokumenty ustanawiające oddzielne procedury rejestracyjne:
- Badanie i zatwierdzanie wydawania publikacji w postaci gier wideo przez zagraniczne osoby uprawnione z tytułu praw autorskich (chiń. Chuban jingwai zhuzuoquan ren shouquan de dianzi youxi chubanwu shenpi: 出版境外著作权人授权的电子游戏出版物审批);
- Badanie i zatwierdzanie wydawania utworów w postaci gier internetowych przez zagraniczne osoby uprawnione z tytułu praw autorskich (chiń. Chuban jingwai zhuzuoquan ren shouquan de hulianwang youxi zuopin shenpi: 出版境外著作权人授权的电子游戏出版物审批).
W obu dokumentach zostały opisane m.in. warunki, które musi spełniać zagraniczny wydawca, oraz załączniki, jakie należy załączyć do wniosku o zezwolenie.
Współpraca z chińskim podmiotem
Pierwszą kwestią, jaką trzeba wziąć pod uwagę przed wejściem ze swoją grą wideo lub grą internetową na rynek chiński, jest wybór lokalnego partnera, z którym będziemy współpracować. Jedynie wydawcy mający siedzibę w ChRL są uprawnieni do uzyskania zezwolenia i tym samym tylko oni mogą formalnie wydawać gry. Z tego powodu zagraniczne podmioty są zmuszone do zawierania z chińskimi partnerami umów dystrybucyjnych. Przedmiotem takich kontraktów musi być także uzyskanie zezwolenia na publikację od Państwowego Urzędu Informacji i Wydawnictw.
Wybierając lokalnego współpracownika, powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na to, czy legitymuje się on stosowną licencją potrzebną do wydania naszej gry. W przypadku gier wideo mamy do czynienia z fizycznymi wydawnictwami, dlatego nasz chiński partner musi posiadać licencję wydawniczą (chiń. faxing xukezheng: 发行许可证). Chcąc z kolei opublikować grę internetową będącą utworem w postaci cyfrowej, musimy zawrzeć współpracę z podmiotem mającym licencję dostawcy usług telekomunikacyjnych (chiń. dianxin yu xinxi fuwu yewu jingying xukezheng: 电信与信息服务业务经营许可证).
Rejestracja praw autorskich do gry
Następną rzeczą, jaką należy zrobić przed opublikowaniem gry wideo lub gry internetowej w ChRL, jest rejestracja naszych praw autorskich do utworu. W chińskim porządku prawnym prawa autorskie mogą być przedmiotem rejestracji tak jak prawa własności przemysłowej. Choć uzyskanie decyzji Państwowego Urzędu Własności Intelektualnej (chiń. Guojia Zhishi Chanquan Ju: 国家知识产权局) o rejestracji prawa autorskiego do danego utworu nie ma charakteru konstytutywnego, to w niektórych przypadkach świadectwo rejestracyjne będzie wymagane w procedurze administracyjnej. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku procesu publikacji gier. Zagraniczny wydawca musi bowiem dołączyć do wniosku dokument potwierdzający istnienie jego praw autorskich do publikowanej gry.
Co istotne, rejestracja praw autorskich utworu również powinna zostać dokonana przez naszego chińskiego partnera, w szczególności w przypadku gier internetowych, bowiem platformy dystrybucji cyfrowej, takie jak App Store Apple’a czy Tencent Appstore (chiń. Tengxun Yingyongbao: 腾讯应用宝) wymagają tożsamości podmiotów na świadectwie rejestracyjnym praw autorskich oraz zezwoleniu na publikację gry.
Lokalizacja gry
Ważnym elementem, który należy wziąć pod uwagę przed wejściem na chiński rynek gamingowy, jest także lokalizacja. Państwowy Urząd Informacji i Wydawnictw wymaga bowiem, aby wszelki pojawiający się w grze tekst był przetłumaczony na język chiński zapisany znakami uproszczonymi. Co więcej, dialogi muszą zostać zdubbingowane przez aktorów posługujących się płynnie standardowym językiem mandaryńskim (chiń. putonghua: 普通話).
Lokalizację powinniśmy jednak rozumieć szerzej niż tylko jako tłumaczenie. Chińscy regulatorzy patrzą bowiem przychylniej na gry, w których niektóre elementy zostały dostosowane do lokalnej kultury, np. stroje bohaterów czy elementy fabularne. Należy także pamiętać o licznych ograniczeniach twórczych, jakie wynikają w ChRL z tamtejszego systemu politycznego. Gra przedłożona do publikacji musi odzwierciedlać stanowiska chińskich władz w takich kwestiach, jak międzynarodowy status Tajwanu, roszczenia terytorialne na Morzu Południowochińskim czy ocena rządów Mao Zedonga. Państwowy Urząd Informacji i Wydawnictw podchodzi także bardzo restrykcyjnie do przedstawiania w grach przemocy, nagości oraz religii.
Złożenie wniosku o zezwolenie na publikację gry
Po nawiązaniu współpracy z chińskim partnerem, rejestracji praw autorskich do gry w Państwowym Urzędzie Własności Intelektualnej oraz dokonaniu lokalizacji możemy rozpocząć proces uzyskania zezwolenia na publikację. Wraz z wnioskiem należy złożyć m.in. takie załączniki, jak:
- umowę wydawniczą i dystrybucyjną z chińskim podmiotem;
- świadectwo rejestracyjne praw autorskich do gry;
- co najmniej dziesięciominutowe pokazujące samouczki, tytuł gry, główny interfejs, interakcję z bohaterami niezależnymi czy mechanikę walki;
- kompletny scenariusz przetłumaczony na język chiński zapisany znakami uproszczonymi;
- pakiet instalacyjny;
- w przypadku gier wideo – trzy egzemplarze na płycie CD lub dysku przenośnym; co ciekawe, jeżeli chcemy wydać grę wideo na inne urządzenie niż komputer osobisty, np. konsolę, musimy także dostarczyć po dwa egzemplarze każdego z tych urządzeń z zainstalowaną na nich grą.
Jak podaje Państwowy Urząd Informacji i Wydawnictw w swoich dokumentach, cały proces wydania zezwolenia na publikację gry może trwać do 80 dni roboczych od dnia otrzymania zgłoszenia. Po zakończeniu procedury i uzyskaniu zezwolenia dostaniemy możliwość dotarcia z naszym produktem do graczy.
Podsumowując, chęć zdobycia chińskiego rynku gamingowego wiąże się z potrzebą opracowania optymalnej strategii, szczególnie w zakresie współpracy z lokalnym partnerem. Studia produkujące gry muszą także ocenić, czy są gotowe ograniczyć swoją swobodę twórczą, aby dostosować się do wymagań ścisłej kontroli wydawniczej sprawowanej przez tamtejszą administrację. Co jednak ciekawe, nawet gry potencjalnie kontrowersyjne z punktu widzenia władz mogą odnieść sukces wśród chińskich odbiorców, czego dobrym przykładem jest gra Frostpunk autorstwa 11bit studios, która spotkała się z dużym zainteresowaniem na tamtejszym rynku ze względu na różnorodność wyborów moralnych.
Michał Nita
Associate
Michal.Nita@dzp.pl
