Alert legislacyjny. Przyspieszyły prace nad wdrożeniem dyrektywy work-life balance

Zgodnie z prawem UE termin na implementację dyrektywy w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej oraz tzw. dyrektywy work-life balance, upłynął 2 sierpnia 2022 r.

Rządowy projekt, który ma na celu ich wdrożenie ostatecznie trafił do Sejmu na początku 2023 r. Ostatnio prace nad nim znacznie przyspieszyły.

Dyrektywa work life balance i przejrzyste i przewidywalne warunki pracy

Zmiany obejmują obszary uprawnień pracowników związanych z wykonywaniem przez nich funkcji rodzicielskich i opiekuńczych.

Najistotniejsze kwestie wynikające z opracowanego projektu ustawy dotyczą:

• rozwiązań umożliwiających szersze stosowanie elastycznej organizacji pracy pracownikom wychowującym dziecko do 8 r.ż.;
• zmian w zakresie urlopów rodzicielskich i zasiłków macierzyńskich;
• nowych zasad korzystania z urlopu ojcowskiego;
• nowych urlopów opiekuńczych i zwolnień od pracy w pilnych sprawach rodzinnych.

Zmienią się także:

• zasady dotyczące zawierania i rozwiązywania umów na okres próbny i czas określony,
• obowiązki informacyjne pracodawców,
• zakres ochrony pracowników przez zwolnieniem.

Prace legislacyjne

Decyzją Sejmu projekt ustawy został skierowany do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. W trakcie posiedzeń Komisji 6 i 7 lutego 2023 r., przedstawiciele partii opozycyjnych zwracali uwagę na potrzebę uzupełnienia regulacji w celu zapewnienia jawności wynagrodzeń i likwidacji luki płacowej, a także zapewnienia pracownikom tzw. prawa do odłączenia się. Do projektu zgłoszono również szereg poprawek, dotyczących m.in.:

• przyznania pracownikom 80% wynagrodzenia za czas urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni (w miejsce urlopu bezpłatnego);
• poszerzenia katalogu osób, wobec których pracownikom przysługuje prawo do skorzystania z urlopu opiekuńczego, również o ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki oraz rodzeństwo (tak jak wg. projektu ma to miejsce w przypadku pracowników Służby Celno-Skarbowej);
• przyznania rodzicom samotnie wychowującym dzieci prawa do wykorzystania 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, który przysługiwałby drugiemu rodzicowi, gdyby ten mógł z niego skorzystać;
• wprowadzenia pełnej odpłatności urlopu ojcowskiego (100% podstawy wymiaru w miejsce 70%).

Żadna z nich nie uzyskała pozytywnej opinii przedstawicieli Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej i nie została przez Komisję zaakceptowana.

Ostatecznie, Komisja przyjęła jedynie poprawki redakcyjne oraz propozycję rozszerzenia zakresu szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem umowy o pracę. Zgodnie z nią ochrona będzie obejmowała pracownika już od dnia złożenia wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego (albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części) do dnia zakończenia tego urlopu.

Po przyjęciu ustawy przez Sejm, pracę nad nią podejmie Senat. Najprawdopodobniej nastąpi to już na najbliższym posiedzeniu zaplanowanym na 21 i 22 lutego 2023 r.

Zgodnie z obecnym brzmieniem projektu ustawa wejdzie w życie po upływie 21 dni od dnia ogłoszenia.

Zuzanna Gaczyńska
Associate

zuzanna.gaczynska@dzp.pl