Całkowite zwolnienie pracowników z opłat sądowych od pozwów

Niemal tydzień temu, tj. 13.09.2023 r., w Dzienniku Ustaw została ogłoszona ustawa z 7.07.2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw („Ustawa”). Na mocy Ustawy, zmodyfikowano między innymi art. 35 ust. 1 ustawy z 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych („u.k.s.c.”) dotyczący wysokości opłat od pism w sprawach pracowniczych. Zmiana przepisu wejdzie w życie 28.09.2023 r.

W konsekwencji, począwszy od 28.09.2023 r. pracownicy zostaną całkowicie zwolnieni z opłat sądowych od pozwów w sprawach z zakresu prawa pracy, i to niezależnie od wartości przedmiotu sporu. Aktualnie, pracownik jest zobowiązany uiścić opłatę stosunkową od pozwu w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 000 złotych. Opłata ta wynosi 5% wartości przedmiotu sporu ponad kwotę 50 000 złotych.

Przykład

Pracownik składa przeciwko pracodawcy pozew o zapłatę kwoty 1 000 000 złotych w dniu 20.09.2023 r. Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 35 ust. 1 u.k.s.c., opłata sądowa, którą pracownik jest zobowiązany uiścić od tego pozwu wynosi 47 500 złotych. Pracownik składa przeciwko pracodawcy pozew o zapłatę kwoty 1 000 000 złotych w dniu 29.09.2023 r. Zgodnie ze zmienionym brzmieniem art. 35 ust. 1 u.k.s.c., pracownik nie jest zobowiązany do uiszczenia jakiejkolwiek opłaty sądowej od tego pozwu.

Całkowite zwolnienie pracowników z opłat sądowych od pozwów spotkało się ze słuszną krytyką środowiska prawniczego i pracodawców. Eksponuje się przy tym następujące, potencjalne skutki zmiany:

• pracownicy zaczną pozywać pracodawców o zapłatę wywindowanych, nieuzasadnionych kwot,
• wzrośnie liczba pozwów w sprawach pracowniczych,
• wydłuży się czas rozpoznawania spraw z zakresu prawa pracy,
• zagrożone zostanie stabilność finansowa małych i średnich pracodawców, w tym zwiększą się koszty obsługi prawnej spraw pracowniczych.

Rozpoczynając od 28.09.2023 r., pracownik będzie zobowiązany wyłącznie do uiszczenia opłaty stosunkowej od apelacji w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 000 złotych. Co ciekawe – tak jak dotychczas – opłata ta wyniesie 5% wartości przedmiotu sporu ponad kwotę 50 000 złotych, a nie 5 % wartości przedmiotu zaskarżenia ponad kwotę 50 000 złotych.

Przykład

Pracownik składa przeciwko pracodawcy pozew o zapłatę kwoty 1 000 000 złotych w dniu 29.09.2023 r. Zgodnie ze zmienionym brzmieniem art. 35 ust. 1 u.k.s.c., pracownik nie jest zobowiązany do uiszczenia jakiejkolwiek opłaty sądowej od pozwu. Sąd zasądza na rzecz pracownika kwotę 600 000 złotych, a w pozostałym zakresie powództwo oddala. Pracownik składa apelację i zaskarża wyrok sądu pierwszej instancji w części oddalającej powództwo co do kwoty 400 000 złotych. Zgodnie ze zmienionym brzmieniem art. 35 ust. 1 u.k.s.c., pracownik zobowiązany jest uiścić opłatę stosunkową od apelacji liczoną od kwoty 950 000,00 złotych, a nie od kwoty 400 000 złotych.

 Należy mieć nadzieję, że utrzymanie obowiązku uiszczania przez pracowników opłat stosunkowych od apelacji liczonych od wartości przedmiotu sporu będzie miało dla pracowników charakter dyscyplinujący. Pomimo całkowitego zwolnienia z opłat sądowych od pozwów, być może choć trochę powstrzyma ich to bowiem przed wytaczaniem powództw o irracjonalnie wysokie, bezpodstawne kwoty.

Justyna Siemiatycka
Radca Prawny, Associate

justyna.siemiatycka@dzp.pl