Zgodnie z obowiązującymi przepisami, płatnicy składek obowiązani są opłacać je na wskazane przez ZUS 4 rachunki bankowe, odrębnymi wpłatami, w podziale na:
- ubezpieczenia społeczne,
- ubezpieczenia zdrowotne,
- Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
- Fundusz Emerytur Pomostowych.
Płatnicy uiszczają składki wykorzystując jeden z określonych w ustawie dokumentów płatniczych, podając identyfikator numeryczny oraz wskazując okres, za jaki opłacana jest składka. Na podstawie tych danych wpłaty przypisywane są do kont płatników składek. W przypadku błędnego wpisania identyfikatora nie jest to możliwe – przeprowadza się wówczas postępowanie wyjaśniające.
Zmiana
Z uwagi na dużą liczbę pomyłek oraz konieczność prowadzenia postępowań wyjaśniających, ustawodawca zdecydował się uprościć zasady opłacania składek. W tym celu wprowadzony zostanie numer indywidualnego rachunku składkowego, który będzie służył identyfikacji płatnika.
Od dnia 1 stycznia 2018 roku płatnik będzie opłacał należności z tytułu składek jedną wpłatą, na jeden, przydzielony przez ZUS, numer rachunku składkowego. W założeniu rozwiązanie to ma wyeliminować wpływ niezidentyfikowanych wpłat oraz ograniczyć liczbę prowadzonych postępowań wyjaśniających.
- Płatnicy wpisani do Centralnego Rejestru Płatników
ZUS ma obowiązek wygenerować do dnia 31 grudnia 2017 roku numery indywidualnych rachunków składkowych dla płatników składek, do tego samego dnia przekaże informacje o numerach płatnikom. Nastąpi to w postaci papierowej, za pośrednictwem operatora pocztowego. Wyjątek w tym zakresie stanowią płatnicy składek, którzy utworzyli profil informacyjny w systemie teleinformatycznym utworzonym przez ZUS – numer zostanie w nim udostępniony.
Co istotne, płatnicy, którzy nie otrzymają przedmiotowej informacji do dnia 31 grudnia 2017 roku, mają obowiązek zwrócić się do ZUS o jej przekazanie przed najbliższym terminem opłacania składek.
Numery rachunków składkowych będą aktywne od dnia 1 stycznia 2018 roku. Po tym dniu uiszczenie składek z wykorzystaniem poprzednich narzędzi nie będzie możliwe.
- Nowi płatnicy
Od dnia 1 stycznia 2018 roku ZUS będzie miał obowiązek wygenerować i przydzielić numer rachunku składkowego dla płatnika składek niezwłocznie po utworzeniu konta płatnika składek. Informacja o przydzielonym numerze zostanie przekazana przez ZUS w sposób analogiczny do zaprezentowanego powyżej, tak samo wygląda także tryb postępowania, w przypadku jej nieotrzymania. Przekazanie przez ZUS błędnej informacji nie będzie obciążało płatnika składek.
Sposób zaliczania wpłat
Kolejność i sposób zaliczania wpłat dokonanych na rachunek składkowy zostały określone w rozporządzeniu, które wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2018 roku. Przewiduje ono między innymi, że kwoty składek na poszczególne fundusze, wyliczone według ustalonego sposobu podziału, będą zaliczane począwszy od najstarszych należności – zobowiązań o najwcześniejszym terminie płatności.
Ocena regulacji
Zmianę, jako mającą na celu uproszczenie procesu opłacania składek przez płatników, należy ocenić pozytywnie. Powinni oni wykazać się jednak pewną czujnością – w przypadku nieotrzymania informacji dotyczącej numeru rachunku składkowego, mają obowiązek skontaktować się z ZUS. Brak reakcji ze strony płatnika, który nie otrzyma przedmiotowego numeru, doprowadzi do niemożności opłacenia należnych składek – dotychczasowe rachunki do wpłat przestaną być aktywne z końcem 2017 roku. Proces doręczeń przez ZUS indywidualnych numerów rachunków składkowych płatnikom już się rozpoczął.