Cios w członków rad nadzorczych – nie do odparcia?

Odpowiem prawniczo: co do zasady – nie. Wprowadzona nowelizacją zmiana ma bowiem charakter bezwzględnie obowiązujący. Oznacza to, że wynagrodzenie członka rady nadzorczej jest oskładkowane nawet przy posiadaniu innego tytułu do ubezpieczeń czy uprawnień do emerytury lub renty. Brak jest więc w tym przypadku zbiegu tytułów do ubezpieczenia. Jeśli zatem członek rady nadzorczej, jest na co dzień zatrudniony w innym podmiocie na umowie o pracę, to zapłaci składki od wynagrodzeń otrzymywanych z obydwu tytułów. W przypadku wynagrodzenia z rady nadzorczej będą to, obok obowiązującej dotychczas składki zdrowotnej, również składki emerytalne i rentowe. Składki tę będą płacić dopóki ich przychód (ze wszystkich tytułów podlegających oskładkowaniu) nie przekroczy kwoty 118.770 zł, czyli rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Jest jednak niewielka furtka. Wyłączenie oskładkowania jest możliwe w przypadku zaistnienia zbiegu systemów zabezpieczeń społecznych na warunkach wskazanych w rozporządzeniu (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Jeśli taki zbieg zachodzi, członek rady nadzorczej musi przedłożyć w ZUS zaświadczenie A1, potwierdzającego podleganie systemowi ubezpieczeń w innym państwie UE. Lista instytucji właściwych w przedmiocie ubezpieczeń społecznych w poszczególnych państwach UE zamieszczona została na stronach Komisji Europejskiej: https://ec.europa.eu/employment_social/social-security-directory/mainIndex/).

I tak, tytułem przykładu, członek rady nadzorczej polskiej spółki pracujący normalnie w niemieckiej spółce-matce, będzie musiał wystąpić do instytucji zabezpieczenia społecznego w Niemczech, od której uzyska potwierdzenie, że podlega prawu niemieckiemu (na formularzu A1), co wyłączyłoby go spod polskiego systemu ubezpieczeń społecznych.

Wyłączenie to byłoby możliwe również w odniesieniu do osób świadczących pracę/prowadzących działalność w innych państwach niż państwa UE, na zasadach zawartych w dwustronnych umowach dotyczących zabezpieczenia społecznego (zawartych np. ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki, czy Australią).

W przypadku braku możliwości skorzystania z wyłączeń, składki będą należne od wynagrodzenia należnego od 1 stycznia 2015 r., a ich wysokości wysokość kształtuje się w następujący sposób:

• ubezpieczenie emerytalne – 19,52% podstawy wymiaru (którą stanowi przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), finansowane z własnych środków, w równych częściach, przez członków rad nadzorczych i płatników składek – spółki w których funkcjonuje rada nadzorcza,
• ubezpieczenie rentowe – 8% podstawy wymiaru, finansowane w 1,5% przez członka rady, w 6,5% przez spółki,
• ubezpieczenie zdrowotne – 9 % podstawy wymiaru, finansowane w całości przez członka rady.

Na pocieszenie dodam na koniec, że członkowie rad nadzorczych nie są objęci obowiązkiem ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego, tych składek zatem nie zapłacą.