Sprzeciw pracownika, a zaliczka na podatek

Ostatnio głośno było o opodatkowaniu abonamentów medycznych. Sądy administracyjne na przestrzeni ostatnich paru lat różnie odnosiły się do opodatkowania abonamentów medycznych. Wydaje się, że – przynajmniej na razie – za sprawą szeroko komentowanej uchwały NSA z maja ub.r. sprawy przybrały niekorzystny dla pracowników obrót i pracodawcy będą musieli w wielu przypadkach naliczać zaliczki na podatek pracowników z tytułu korzystania przez nich z abonamentu medycznego.

Tu pojawia się ciekawa kwestia w relacji pracodawcy i pracownika. Pracownicy są w naszym systemie podatkowym w zasadzie zdani na to, czy pracodawca prawidłowo naliczy ich dochód do opodatkowania i zaliczkę na podatek dochodowy. Zresztą i w praktyce dnia codziennego nikt nie zastanawia się nad tym, jak pracodawca ustala należną od niego zaliczkę na podatek. Jednak, jeśli pracodawca dojdzie dziś do wniosku, że z uwagi na wspomnianą uchwałę NSA powinien był jednak opodatkowywać abonamenty medyczne i w związku z tym zacznie naliczać wyższą zaliczkę na podatek dochodowy, to pracownik z dnia na dzień otrzyma niższe wynagrodzenie netto. Skala obniżenia wynagrodzenia „na rękę” może być jeszcze większa, jeśli pracodawca skoryguje na przykład zaliczki na podatek za cały miniony rok, potrącając je wszystkie z bieżącego wynagrodzenia pracownika. Czy pracownik może jakoś temu przeciwdziałać?

Wydaje się, że nie dysponuje tu zbyt wieloma narzędziami.

Nie może powoływać się na ograniczenia w dokonywaniu potrąceń z wynagrodzenia (art. 87 – 91 Kp), ponieważ zaliczka na podatek dochodowy nie jest potrąceniem w rozumieniu tych przepisów.

Nie może również skutecznie sprzeciwić się potrąceniu prostym brakiem zgody, ponieważ pracodawca, jako płatnik, nie działa na jego „zlecenie”, a wykonuje tylko przepisy podatkowe.

Trudno wyobrazić też sobie skuteczne roszczenie odszkodowawcze skierowane przeciwko pracodawcy, ponieważ – upraszczając sprawę – musiałoby ono sprowadzać się do tezy, iż pracownik poniósł szkodę z powodu prawidłowego w końcu stosowania przez pracodawcę przepisów podatkowych, co byłoby karkołomne.

Jedynym sposobem na sprzeciwienie się potrącaniu zaliczki na podatek od abonamentów pozostaje więc tylko wszczęcie przez pracownika postępowania przed urzędem skarbowym o stwierdzenie nadpłaty w podatku. To jednak byłoby już działanie skierowane „przeciwko” władzom skarbowym, a nie pracodawcy.

(podobny materiał zamieściłem również w Rzeczpospolitej, 29.11.10)

Bogusław Kapłon
Radca Prawny, Partner

boguslaw.kaplon@dzp.pl