Wakacje na chorobowym – czy pracodawca może pozbawić pracownika wynagrodzenia chorobowego?

Okres wakacyjny to czas, w którym nasilone jest zjawisko wykorzystywania zwolnień lekarskich niezgodnie z ich celem. Często obserwujemy sytuacje, w których pracownicy na zwolnieniach lekarskich wyjeżdżają na wycieczki do ciepłych krajów lub w inny sposób korzystają z uroków zwolnienia od pracy. O zjawisku „wakacji na chorobowym” pisaliśmy już w jednym z postów na blogu.

Statystyki pokazują, że kontrole sposobu wykorzystywania zwolnień lekarskich dokonywane zarówno przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych jak i przez pracodawców stają się coraz popularniejsze. Szczególnie w okresie wakacyjnym, podmioty te decydują się na weryfikację czy pracownicy wykorzystują zwolnienie lekarskie zgodnie z jego celem. Skalę zjawiska obrazuje fakt, że po dokonaniu kontroli zwolnień lekarskich przeprowadzonych przez ZUS w pierwszym półroczu 2017 roku ponad 98 milionów złotych z nienależnie wypłaconych zasiłków chorobowych wróci do funduszu chorobowego. Pojawiają się jednak pytania o możliwości działania pracodawcy w związku ze zjawiskiem „wakacji na chorobowym”.

Po pierwsze, czy pracodawca może nie wypłacać pracownikowi wynagrodzenia chorobowego, jeżeli pracownik wykorzystywał zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem? Jeśli tak, to w jakim zakresie – za cały okres niezdolności do pracy czy jedynie za okres od dnia, w którym pracodawca dowiedział się o niezgodnym z celem wykorzystywaniu zwolnienia lekarskiego przez pracownika?

Odpowiedź na to pytanie jest twierdząca – w takim przypadku pracodawca może nie wypłacać wynagrodzenia za cały okres niezdolności do pracy (tj. za cały okres zwolnienia lekarskiego).

Zgodnie bowiem z art. 92 § 3 pkt 2 Kodeksu pracy, pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby w przypadkach, w których nie ma on prawa do zasiłku chorobowego. Z kolei art. 17 ust. 1 Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.) stanowi, że ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Oznacza to, że jeśli pracodawca na skutek kontroli ustali, że pracownik wykorzystuje zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem zwolnienia, ma prawo nie wypłacać wynagrodzenia za cały okres zwolnienia lekarskiego. W przypadku, gdy wynagrodzenie chorobowe zostanie pracownikowi nienależnie wypłacone, pracodawca może je potrącić w kolejnym miesiącu na podstawie art.  87 § 7 Kodeksu pracy.