Przyczyny wypowiedzenia – im więcej tym (dalej) lepiej?

Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony zobowiązuje pracodawcę do wskazania przyczyny zakończenia współpracy. Przyczyna ta powinna być prawdziwa, konkretna, rzeczywista i zrozumiała dla danego pracownika. W przypadku wypowiedzenia, przyczyna taka nie musi mieć jednak szczególnej wagi czy doniosłości.

Zgodnie z dotychczasowym stanowiskiem Sądu Najwyższego, pracodawca ma możliwość wskazania kilku przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę, a wypowiedzenie jest uzasadnione, gdy choćby jedna z nich jest usprawiedliwiona (tak np. SN w wyroku z 8 stycznia 2007 r., sygn. I PK 187/06). Tego typu podejście w praktyce prowadziło jednak do skrajnych sytuacji, gdy pracodawcy zarzucali pracowników całą gamą przyczyn, niejako losowo licząc, że przynajmniej jedna z nich okaże się prawdziwa, konkretna i zasadna, a tym samym dokonane wypowiedzenie będzie skuteczne.

Sąd Najwyższy, dostrzegając potrzebę reakcji na mogące się pojawiać nadużycia, już w wyroku z 16 czerwca 2011 r., sygn. I PK 222/10 wskazał, że przyczyny zasadne muszą stanowić istotną proporcję wszystkich przyczyn ujętych przez pracodawcę w wypowiedzeniu. Dla ustalenia takich proporcji konieczne jest zweryfikowanie zasadności każdej z przyczyn, a także wagi przewinienia zarzucanego i pozytywnie zweryfikowanego i zestawienie ich z przyczynami niezweryfikowanymi. W podobnym tonie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 14 kwietnia 2015 r. (sygn. II 140/14) stwierdzając, że o ile dopuścić można sytuację, gdy zasadna okazuje się jedna spośród dwóch lub trzech przyczyn, o tyle trudno aprobować takie stanowisko, gdy pracodawca wskazuje ich kilka (kilkanaście). W takim właśnie przypadku konieczne jest aby przyczyny zasadne pozostawały w istotnej proporcji do całokształtu przyczyn wymienionych w wypowiedzeniu.

Powołane orzecznictwo powinno skłonić przedsiębiorców do większej refleksji przy formułowaniu przyczyn wypowiedzenia. Niekiedy bowiem rozwiązaniem bezpieczniejszym będzie powołanie mniejszej ilości przyczyn zakończenia współpracy ale za to przyczyn konkretnych i rzeczywistych, znajdujących oparcie w materiale dowodowym, niż przedstawianie całego wachlarza przyczyn ogólnych, których pozytywna weryfikacja będzie utrudniona czy wręcz niemożliwa.