W dwóch niedawnych wyrokach Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie podkreślił obowiązki Inspekcji Farmaceutycznej związane z nakładaniem kary za prowadzenie reklamy apteki, punktu aptecznego, placówki obrotu pozaaptecznego oraz ich działalności. W obu orzeczeniach sąd podkreślił, że kara nie może być wymierzana w sposób dowolny i nieuzasadniony. Z uzasadnienia decyzji wydawanej przez organy inspekcji farmaceutycznej szczegółowo i wprost powinno wynikać, jakie okoliczności miały znaczenie dla ustalonego wymiaru kary.
Wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 listopada 2013 r. (sygn. akt: VI SA/Wa 1595/13) oraz z dnia 28 stycznia 2014 roku (sygn. akt: VI SA/Wa 1132/13) mają duże znaczenie dla oceny praktyki organów Inspekcji Farmaceutycznej w zakresie oceny reklamowego charakteru działania aptek. Dotykają one bardzo istotnej kwestii obowiązków wynikających dla organów inspekcji z art. 129b ust. 2 Prawa farmaceutycznego. Przepis ten stanowi, że przy ustalaniu wysokości kary Inspektor Farmaceutyczny winien uwzględnić w szczególności okres, stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy, a także uprzednie naruszenie przepisów.
W obu analizowanych przez sąd sprawach organ administracyjny poniechał precyzyjnego wyjaśnienia, w jakim stopniu uwzględnił przesłanki wskazane przez ustawę w decyzji o nałożeniu kary. Sąd w wyroku z 21 listopada 2013 r. podkreślił, że lakoniczne stwierdzenie zawarte w decyzji nie wyczerpuje treści art. 129b ust. 2 prawa farmaceutycznego. Natomiast wyrok z 28 stycznia 2014 r. stwierdza, że organ obowiązany jest do precyzyjnego określenia, które przesłanki decydują o wysokości wymierzonej kary. Jak wyjaśnia sąd: nie wystarczy zacytowanie przepisu, ani stwierdzenie, że kara jest adekwatna do naruszenia przepisów, ponieważ takie podejście sprawia wrażenie, że w kwestii najbardziej dolegliwej dla Skarżącego, organ podejmuje najmniej przemyślaną decyzję”.
Sąd wskazał tym samym na obowiązek zapewnienia realizacji podstawowej zasady postępowania administracyjnego, nakazującej władzom przekonujące wyjaśnienie stronom postępowania zasadności przesłanek, którymi kierują się przy rozstrzyganiu sprawy. Decyzja, która nie wyjaśnia w sposób precyzyjny przesłanek uzasadniających treść zawartego w niej rozstrzygnięcia, nie tylko ogranicza przejrzystość praktyki organów administracji publicznej, ale co istotniejsze, de facto utrudnia realizację sądowej kontroli administracji. Sąd administracyjny powinien móc ocenić treść decyzji w świetle stojących za nim motywów – ich nieujawnienie uniemożliwia merytoryczną ocenę poddanego kontroli aktu.
Jak widzę art. 129b ust 2 prawa farmaceutycznego jest tak naprawdę kopią art. 111 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w związku z powyższym interpretacja tych przesłanek powinna być podobna. Orzecznictwo Sądu Okręgowego w Warszawie i Sądu Apelacyjnego w Warszawie dot. stosowania tego artykułu jest już bardzo rozbudowane, tak więc IF powinna do niego sięgnąć przy formułowaniu swoich rozstrzygnięć.