W dniu 12 kwietnia 2019 roku Minister Zdrowia ustosunkował się do wniosku Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców o wydanie objaśnienia prawnego dotyczącego możliwości i zakresu stosowania ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne (tzw. Apteka dla Aptekarza, dalej: „ADA”) w odniesieniu do zezwoleń aptecznych wydanych przed wejściem w życie tejże ustawy.
W przedstawionym stanowisku Minister Zdrowia wskazał, że możliwość zastosowania przepisów ADA do wcześniejszych zezwoleń należy rozpatrywać w kontekście poszczególnych przepisów prawnych. Mając na uwadze, że największe wątpliwości interpretacyjne pojawiają się odnośnie interpretacji nowego art. 99 ust. 4 Prawa farmaceutycznego tj. przepisu ograniczającego grupę podmiotów mogących ubiegać się o zezwolenie apteczne wyłącznie do farmaceutów lub spółek jawnych/partnerskich farmaceutów, Minister Zdrowia postanowił „rozwiać wątpliwości” w tym zakresie. W szczególności Minister Zdrowia odniósł się do sytuacji, w której udziały w spółce posiadającej apteki sprzed ADA posiada podmiot nie będący farmaceutą.
Minister Zdrowia stwierdził jednoznacznie, że nowo określone wymagania z art. 99 ust. 4 p.f. dotyczą wyłącznie podmiotów, które wystąpiły o wydanie zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej w dacie obowiązywania nowego przepisu, a zatem nie odnoszą się one do zezwoleń uzyskanych przed dniem wejścia w życie ADA.
Tym samym Ministerstwo zanegowało interpretację przepisu, którą zaczęły stosować organy inspekcji farmaceutycznej. Niektórzy wojewódzcy inspektorzy farmaceutyczni wskazywali bowiem, że podmiot występujący o zmianę zezwolenia na prowadzenie apteki (np. w zakresie nazwy właściciela apteki) sprzed dnia wejścia w życie ADA, musi spełniać wymogi nałożone obecnie obowiązującymi przepisami ustawy. Zdaniem Ministerstwa w przypadku zezwoleń wydanych sprzed ADA wspólnikami spółek posiadających apteki mogą być podmioty inne niż farmaceuci/spółki farmaceutów, tym samym wnioski o zmianę takich zezwoleń powinny być przez organy inspekcji farmaceutycznej rozpatrywane pozytywnie.
Stanowisko Ministra Zdrowia potwierdza naszą wcześniejszą wykładnię przepisów ustawy nowelizującej, zgodnie z którą ADA nie ma zastosowania do zezwoleń wydanych przed jej wejściem w życie, a tym samym umożliwia ona zmiany właścicielskie w spółkach prowadzących apteki ogólnodostępne na podstawie zezwoleń wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej.
Za powyższym stanowiskiem przemawia szereg argumentów. Pierwszym z nich jest brzmienie przepisów przejściowych zawartych w ustawie nowelizującej, które stwierdzają, że zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej wydane przed dniem wejścia w życie ADA zachowują moc obowiązującą. Przepisy przejściowe nie nakazują w żaden sposób podmiotom prowadzącym apteki ogólnodostępne dostosowania uprzednio wydanych zezwoleń do wymagań zakreślonych w nowym brzmieniu art. 99 ust. 4 p.f.
Ponadto na podstawie literalnego brzmienia art. 99 ust. 4 p.f. należy stwierdzić, że zamiarem ustawodawcy było wprowadzenie w ustawie nowelizującej dodatkowych wymagań wyłącznie w stosunku do podmiotów, które dążą do uzyskania, nie zaś utrzymania w mocy posiadanego zezwolenia na prowadzenie apteki, w tym zmiany wydanego już zezwolenia. Powyższy przepis wyraźnie wskazuje, że „prawo do uzyskania zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej posiada […]” wobec czego wykładnia literalna przepisu, mająca pierwszeństwo zastosowania, nie pozostawia żadnych wątpliwości.
Podsumowując, interpretacja Ministra Zdrowia nie pozostawia wątpliwości co do braku zastosowania przepisów Apteka dla Aptekarza do zezwoleń na prowadzenie apteki ogólnodostępnej wydanych przed dniem jej wejścia w życie i jako taka powinna zakończyć dyskusje w tym zakresie.