ShareRada Unii Europejskiej dała zielone światło na wprowadzenie jednolitego systemu oznakowania dobrostanu zwierząt. 15 grudnia 2020 r. Rada zatwierdziła konkluzje, w których zwróciła się do Komisji o podjęcie prac legislacyjnych dotyczących wprowadzenia systemu znakowania zapewniającego producentom zachętę do poprawy dobrostanu zwierząt, a także opracowania znormalizowanego unijnego logo i ustalenia łatwo zrozumiałych chronionych określeń. Jednocześnie podobne prace, ale na bardziej zaawansowanym poziomie prowadzone są na poziomie legislacji krajowej, w Polsce. 9 listopada 2020 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw konsumencie. Projekt zakłada możliwość stosowania oznakowania „DobrostanPlus” dla żywności pochodzącej z hodowli o podwyższonym dobrostanie.
Rada UE zachęca do wprowadzenia jednolitego unijnego logo
Rada wskazuje, że konsumenci powinni mieć możliwość świadomego wyboru produktów biorąc pod uwagę stopień poszanowania dobrostanu zwierząt. Sposobem mającym zapewnić taki wybór to odpowiednie oznakowanie produktów, tj. stworzenie ogólnounijnego logo potwierdzającego wysoki standard dobrostanu zwierząt, przewyższający swoją rygorystycznością minimalne, obowiązkowe wymogi unijnych przepisów.
Do konsumentów powinny zostać skierowane odpowiednie kampanie edukacyjne i informacyjne zapewniające rozpoznawalność oznakowania. Co istotne do systemu dobrowolnego oznakowania powinny stopniowo zostać włączone wszystkie gatunki zwierząt gospodarskich w całym okresie ich życia, łącznie z transportem i ubojem, z należytym uwzględnieniem wszystkich warunków ich życia; pierwszeństwo należy przyznać gatunkom, w odniesieniu do których ustanowiono już unijne wymogi prawne w zakresie dobrostanu zwierząt. Obecnie odpowiedni system oznakowania dotyczący dobrostanu został opracowany w odniesieniu do warunków hodowli kury. Na jajach konsumenci mogą znaleźć oznakowanie liczbowe w skali 0-3 przekazuje informacje na temat warunków, w jakich hodowane są kury, przy czym „0” – są to jaja z chowu ekologicznego, kury są hodowane w tradycyjnym gospodarstwie, nie podaje się im antybiotyków i innych leków, a karma pochodzi z upraw ekologicznych, „1” – są to jaja z wolnego wybiegu, kury tak jak w gospodarstwie ekologicznym mogą poruszać się swobodnie po terenie, ale ich pożywienie nie podlega ścisłej kontroli pod kątem ekologicznego pochodzenia, „2” – jaja pochodzące z chowu ściółkowego – kury mogą się poruszać po specjalnym kurniku, ale nie wychodzą na zewnątrz, podaje się im specjalne karmy, „3” – jaja z chowu klatkowego – kury całe życie przebywają w klatce, podaje się im specjalne karmy.
W związku z zatwierdzeniem konkluzji przez Radę w odniesieniu do ogólnounijnego logo dotyczącego dobrostanu zwierząt, Komisja Europejska na początku 2021 r. ma zlecić niezależną ekspertyzę w celu wypracowania najlepszych propozycji dotyczących sposobu komunikowania warunków hodowli zwierząt konsumentom na środkach spożywczych.
Polskie logo „DobrostanPlus”
Inicjatywa europejska nie wyklucza możliwości tworzenia i modyfikowania przepisów krajowych dotyczących dobrowolnego oznakowania w zakresie dobrostanu zwierząt. W projekcie ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych ustawodawca proponuje, aby produkty mogły zostać oznakowane informacją albo znakiem „DobrostanPlus”, jeżeli zostały pozyskane od zwierząt lub ze zwierząt pochodzących z gospodarstw realizujących działanie Dobrostan zwierząt, i posiadających stosowne zaświadczenie wydane przez ARiMR. Na stronie rządowej znajduje się również projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wzoru znaku graficznego zawierającego informację „DobrostanPlus”. Zgodnie z projektem rozporządzenia w oznakowaniu będzie można stosować poniższy wzór:
Zarówno działania zapoczątkowane przez polskiego legislatora jak i europejskiego mają na celu wspieranie żywności, której standardy hodowli są wyższe niż wymagana przez przepisy prawa. Wprowadzenie oznakowania „DobrostanPlus” lub europejskiego oznakowania pozwoli na możliwość dokonywania przez konsumentów decyzji w oparciu o jednolite standardy. Zachęci także rolników do działań mających na celu podwyższenie standardów dobrostanu. Przedsiębiorstwa działające w branży spożywczej powinny już teraz uwzględnić powyższe zmiany prawne w swoich strategiach biznesowych ze względu na rosnące wymagania konsumentów.
