Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dn. 7 października 2020 r. w sprawie jednego z podmiotów prowadzących apteki (dalej: „Spółka”), stwierdził, że limit antykoncentracyjny 1 % aptek w województwie może być badany tylko na etapie wydawania zezwolenia na prowadzenie apteki.
Postępowanie w niniejszej sprawie zostało wszczęte z inicjatywy Okręgowej Izby Aptekarskiej, która twierdziła, iż Spółka narusza art. 99 ust 3 pkt 2 i 3 Prawa farmaceutycznego. WIF i GIF umorzyły postępowanie stwierdzając, że aktualny stan faktyczny potwierdza, że Spółka nie prowadzi więcej niż 1% aptek w województwie. WSA stwierdził jednak, że podstawa umorzenia powinna być zgoła inna – Spółka nie wnioskowała bowiem o wydanie zezwolenia na prowadzenie apteki, zatem badanie przekroczenia limitu 1% było bezprzedmiotowe i nie miało podstawy prawnej.
Sąd wskazał, że przepis art. 93 ust. 3 p.f. zawiera normę kompetencyjną skierowaną do organu prowadzącego postępowanie w sprawie wydania zezwolenia na prowadzenie apteki zakazującą wydania nowego zezwolenia podmiotowi posiadającemu już więcej niż 1% aptek w województwie. Dotyczy on zatem wydawania nowych zezwoleń. Nie jest możliwe stosowanie tego przepisu w postępowaniu o innym przedmiocie niż wydanie zezwolenia, ponieważ stałoby to w sprzeczności z nakazem działania organów administracji na podstawie przepisów prawa. Wywodzenie z tego przepisu normy adresowanej do strony i regulującej jej zachowanie po wydaniu zezwolenia, sąd określił wprost jako wykładnię contra legem.
Sąd zwrócił uwagę, iż taka interpretacja jest potwierdzona wieloletnią praktyka organów, gdy przepis ten był interpretowany w sposób ścisły – jako odnoszący się do powinności organu w postępowaniu o wydanie zezwolenia. Sąd zwrócił uwagę, iż przez pierwszych 11 lat stosowania przepisu traktowano go zgodnie z wykładnią literalną – jako kryterium wniosku o wydanie zezwolenia – a co za tym idzie, nie funkcjonował on jako podstawa cofnięcia zezwolenia czy odmowy jego zmiany.
Sąd zwrócił uwagę, że szczegółowa wykładnia art. 93 ust. 3 p.f. została przedstawiona w wyrokach NSA z dn. 4 lutego 2020 r. (sygn. akt. II GSK 3135/17; II GSK 3026/17 – więcej o wyrokach pisaliśmy na Blogu DZP https://www.dzp.pl/blog/pharma/kontrola-1-postepowaniach-o-udzielenie-zezwolenia-najnowsze-wyroki-nsa/ ). WSA stwierdził, iż ta linia interpretacyjna powinna być kontynuowana. Tym samym dwa opozycyjne wyroki NSA z sierpnia tego roku, w których sąd stwierdził, że warunek 1% nie dotyczy tylko sytuacji wydawania nowych zezwoleń, ale musi być spełniony także w sprawach o przejęcie zezwolenia na prowadzenie apteki stają się zdecydowaną mniejszością.
Orzeczenie jest nieprawomocne.