Reklama kosmetyków jest regulowana przez normy z różnych porządków m.in. przepisy prawa powszechnie obowiązującego ale również normy etyczne, w tym samoregulacje, horyzontalne i branżowe np. dobre praktyki. Wśród przepisów prawa powszechnie obowiązującego wspomnieć można przepisy horyzontalne np. ustawę o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jak również przepisy dotyczące ściśle kosmetyków np. Rozporządzenie 1223/2009, Rozporządzenie 655/2013.
Zastosowanie mogą mieć jednak również normy etyczne takie jak dobre praktyki branży czy kodeksy, czego przykładem jest np. Kodeks Etyki PZPK. W tym miejscu nasuwa się pytanie czy samoregulacje branżowe i praktyka członków organizacji branżowych może wpływać na sytuację prawną podmiotów niezrzeszonych. Okazuje się, że w pewnych okolicznościach tak.
W tym miejscu należy wskazać na art. 16 Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji , w którym określone zostało, że czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest w szczególności reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka. Tym samym sprzeczność z dobrymi obyczajami danego materiału reklamowego może prowadzić do uznania go za sprzeczny z prawem. Co więcej art. 24 Ustawy ochrony konkurencji i konsumentów wśród zachowań, które mogą zostać uznane za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów, wymienia także zachowanie przedsiębiorcy sprzeczne z dobrymi obyczajami.
Samoregulacje branżowe stanowią zaś swoiste skodyfikowanie dobrych obyczajów. Warto zatem ich treść w połączeniu z obserwacją praktyki rynkowej uwzględniać w ocenie materiałów reklamowych także podmiotów, które nie są sygnatariuszami tych samoregulacji.
Jest to o tyle istotne, że w przypadku uznania przez Prezesa UOKiK, że dana reklama stanowiąca naruszenie dobrych obyczajów wypełnia kryteria praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów może nałożyć na podmiot karę pieniężną w wysokości do 10 % obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Co więcej reklama niezgodna z dobrymi obyczajami może stanowić czyn nieuczciwej konkurencji, co może być podstawą roszczeń cywilnych wobec prowadzącego je podmiotu.
Niniejszy tekst bazuje na tezach prelekcji „Reklama – prawo, dobre obyczaje i dobre praktyki” wygłoszonej przez Michała Tracza podczas 7. edycji seminarium „Dobre Praktyki Reklamy Kosmetyków” organizowanej przez Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego.
Zdjęcia zamieszczone w artykule dzięki uprzejmości Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego.
Szerszą relację z seminarium można znaleźć na stronie PZPK (dostępna ).