Unijne prawo żywnościowe kładzie duży nacisk na bezpieczeństwo artykułów rolno–spożywczych wprowadzanych na rynek. W tym celu w przepisach określono najwyższe dopuszczalne poziomy dla substancji zanieczyszczających, które stanowią istotne ryzyko.
Najwyższe dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń, w prawie UE, są określane na możliwie najniższym poziomie, akceptowalnym toksykologicznie, który jest rozsądnie osiągalny przy zastosowaniu dobrych praktyk (w sektorze rybołówstwa, produkcji pierwotnej i przetwórstwie żywności) z uwzględnieniem ryzyka związanego z konsumpcją żywności (udział w diecie).
Monitorowanie zagrożeń sprawia, że w prawie unijnym pojawiają się nowe wymagania. Istniejące kryteria dla substancji zanieczyszczających również podlegają przeglądowi. Dlatego rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006, w którym ustanowiono najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych jest systematycznie nowelizowane.
Podstawą do przyjęcia najnowszych regulacji były zaktualizowane opinie EFSA dotyczące oceny ryzyka dla zdrowia związanego z obecnością glikozydów cyjanogennych i ochratoksyny A w żywności.
Rozporządzenie Komisji (UE) 2022/1370 z dnia 5 sierpnia 2022 r.:
- Obniża istniejące najwyższe dopuszczalne poziomy ochratoksyny A w środkach spożywczych, takich jak produkty piekarnicze, suszone owoce winorośli, kawa palona i kawa rozpuszczalna,
- Rozszerza istniejące najwyższe dopuszczalne poziomy ochratoksyny A z niektórych przypraw na wszystkie mieszanki przypraw,
- Ustanawia najwyższy dopuszczalny poziom ochratoksyny A w środkach spożywczych, takich jak suszone owoce inne niż suszone owoce winorośli, oraz wybrane: produkty z lukrecji, suszone zioła i składniki naparów ziołowych, nasiona oleiste, pistacje i proszek kakaowy, słód i bezalkoholowe napoje słodowe oraz suszone daktyle i syrop daktylowy.
Rozporządzenie wchodzi w życie 28 sierpnia 2022 r., a stosowane będzie od 1 stycznia 2023 r. Środki spożywcze wymienione w załączniku do rozporządzenia, które zostaną zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed dniem 1 stycznia 2023 r., będą mogły pozostać w obrocie do upływu ich daty minimalnej trwałości lub terminu ich przydatności do spożycia.
Rozporządzenie Komisji (UE) 2022/1364 z dnia 4 sierpnia 2022 r. utrzymuje najwyższy dopuszczalny poziom cyjanowodoru (w tym cyjanowodoru związanego w glikozydach cyjanogennych), dla pestek moreli oraz wprowadza nowe wymagania odnośnie takich środków spożywczych jak:
- Nieprzetworzone całe, mielone, rozdrobnione, łupane, siekane siemię lniane,
- Nieprzetworzone całe, mielone, rozdrobnione, łupane, siekane migdały,
- Korzeń manioku (świeży, obrany),
- Mączka z manioku (tapioka).
Ponieważ poziomy narażenia ludzi na cyjanowodór są niższe w przypadku spożywania produktów nieprzetworzonych lub poddanych obróbce cieplnej, rozporządzenie przewiduje rozróżnienie w najwyższych dopuszczalnych poziomach zanieczyszczeń. W przypadku siemienia i migdałów gorzkich (nieprzetworzonych całych, mielonych, rozdrobnionych, łupanych, siekanych) wprowadzanych do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego w małych ilościach, najwyższy dopuszczalny poziom nie ma zastosowania, jeżeli w głównym polu widzenia etykiety umieszczono ostrzeżenie:
»Stosować tylko do gotowania i pieczenia. Nie spożywać na surowo!«
Ostrzeżenie musi być przedstawione przy użyciu czcionki zapewniającej wyraźną czytelność, z użyciem znaków o rozmiarze czcionki, której wysokość „x” zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 wynosi co najmniej 1,2 mm.
Rozporządzenie wchodzi w życie 25 sierpnia 2022 r., a stosowane będzie od dnia 1 stycznia 2023 r. Środki spożywcze wymienione w załączniku do rozporządzenia, które zostaną zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed dniem 1 stycznia 2023 r., będą mogły pozostać w obrocie do upływu ich daty minimalnej trwałości lub terminu ich przydatności do spożycia.
Systematyczny monitoring zmian prawnych ma istotne znaczenie dla podmiotów działających na rynku środków spożywczych. W perspektywie najbliższych zmian prawnych w tej materii oczekujemy m.in. na regulację dotyczącą najwyższych dopuszczalnych poziomów Δ9-THC w nasionach konopi i ich przetworach.
Jeżeli masz pytania odnośnie do zakresu wymagań dotyczących twojej działalności chętnie pomożemy. Napisz do Zespołu Life Sciences na adres: dzp@dzp.pl .