Na czym polega dzierżawa operatorska?

Dzierżawa operatorska to rozwiązanie prawne oparte na przepisach Kodeksu cywilnego dotyczących klasycznej dzierżawy (art. 693 – 709). Polega na wydzierżawieniu przez podmiot publiczny (np. samorząd, podmiot leczniczy) zespołu składników majątkowych potrzebnych do prowadzenia działalności leczniczej przez prywatnego operatora. W szczególności dzierżawa obejmować będzie przedsiębiorstwo (zakład leczniczy) podmiotu leczniczego, w skład którego może wchodzić m.in. własność nieruchomości i ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów medycznych wykorzystywanych w procesie opieki nad pacjentem. Operator otrzymuje więc do dyspozycji wszystko to, co jest mu potrzebne do prowadzania działalności leczniczej.

W ramach umowy dzierżawy operatorskiej dzierżawca przyjmuje na siebie ogół obowiązków dotychczasowego podmiotu leczniczego. W związku z tym dochodzi do cesji umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia w zakresie świadczeń udzielnych dotąd przez wydzierżawiającego. Rozwiązanie to gwarantuje zachowanie ciągłości udzielanych świadczeń.

Tego typu umowy zapewniają ponadto korzyści finansowe. Prywatny operator, oprócz regularnego uiszczania czynszu, może zobowiązać się do poczynienia dodatkowych inwestycji takich jak remont placówki, modernizacja sprzętu medycznego itp.

Czy to nie oznacza prywatyzacji szpitala?

Wejście życie w połowie lipca 2016 r. przepisów tzw. ustawy dekomercjalizacyjnej mogło wywołać wątpliwości co do dalszej legalności różnych form współpracy publicznych placówek medycznych z kapitałem prywatnym. Interpretacji w świetle nowego brzmienia ustawy o działalności leczniczej wymagała m.in. możliwość zawierania umów dzierżawy operatorskiej.

Istotą dzierżawy operatorskiej jest brak ingerencji podmiotu prywatnego w strukturę własnościową podmiotu publicznego – cały majątek pozostaje w dalszym ciągu własnością strony publicznej. Tymczasem przez prywatyzację powinno się rozumieć zbywanie akcji i udziałów będących własnością Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Należy więc zaznaczyć, że w ramach umów dzierżawy operatorskiej podmiot tworzący w dalszym ciągu zachowuje pełną kontrolę nad majątkiem oraz udzielanymi świadczeniami.

W świetle powyższego nie dochodzi do naruszenia wynikającego z ustawy o działalności leczniczej wymogu posiadania nie mniej niż 51% kapitału zakładowego podmiotu leczniczego przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego. Podobnie wymóg dysponowania większością głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy lub zgromadzeniu wspólników nie stanowi przeszkody dla zawierania tego typu umów.

Należy jednak pamiętać, że umowy dzierżawy operatorskiej mogą być swobodnie kształtowanie zgodnie z cywilistyczną zasadą swobody umów i zawierać różne rozwiązania prawne. W związku z tym każdy kontrakt należy ocenić pod kątem zgodności z prawem.