Nowe obowiązki rekrutacyjne

W związku z wejściem w życie w dniu 21 października 2017r. ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym, chcieliśmy przypomnieć o nowym obowiązku rekrutacyjnym w stosunku do osób kontraktowanych w celu wykonywania pracy lub innej działalności związanej z wychowywaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub opieki nad nimi.

Jednym z kluczowych środków ochronnych przed przestępczością na tle seksualnym wprowadzanych przez ustawę jest nowy obowiązek pracodawców i innych organizatorów w zakresie działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi.

Od dnia 21 października 2017r. przed nawiązaniem stosunku pracy lub przed dopuszczeniem do działalności związanej z leczeniem małoletnich pracodawcy oraz organizatorzy tej działalności mają obowiązek uzyskania informacji czy dane osoby nie znajdują się w rejestrze z dostępem ograniczonym Rejestru sprawców przestępstw na tle seksualnym (dalej zwanym: „Rejestrem”). Jeżeli takie dane znajdują się w Rejestrze to umowa z tą osobą nie może zostać podpisana w zakresie wykonania czynności/pracy polegającej na kontakcie z małoletnimi.

Za dopuszczenie do pracy lub innej działalności związanej z leczeniem małoletnich, osoby której dane widnieją w Rejestrze grozi kara aresztu, ograniczenia wolności lub grzywna – nie niższa niż 1.000 PLN. Identyczną sankcję powoduje dopuszczenie do pracy/innej działalności bez uzyskania informacji czy dane osoby zatrudnianej są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym.

Kiedy należy weryfikować kontrahenta?

Obowiązek ustawowy ciąży na każdej osobie zatrudniającej do pracy lub innych działań związanych z kontaktem z małoletnimi. Ciąży on tylko podczas kontraktowania osób fizycznych, a nie występuje podczas kontraktowania podmiotów (nie będących osobami fizycznymi). Nie występuje on wyłącznie podczas zawierania stosunku pracy (umowy o pracę), ale również innych umów. Istotne  jest, iż wymóg ten nie dotyczy wszystkich zawieranych umów, ani nawet umów zawieranych z osobami. Wymóg ten dotyczy tylko i wyłącznie zawierania umów z osobami do pracy lub innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi.

Wyjątek: obowiązek ten nie występuje:

• gdy do działalności dopuszcza się rodzinę małoletniego lub osoby znanej rodzicom osobiście,
• wobec działalności wykonywanej w stosunku do własnych małoletnich dzieci lub małoletnich dzieci znajomych.

Jako rodzinę należy rozumieć osoby spokrewnione lub osoby niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku oraz wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

Badania kliniczne

Ustawa ta ma znaczenie również dla branży farmaceutycznej. Firmy będą musiały teraz weryfikować lekarzy, których zatrudniają do przeprowadzenia badań klinicznych, w których uczestnikami są osoby niepełnoletnie. Należy podkreślić, że weryfikacji podlegają nie tylko badacze główni, ale również inne osoby wspierające – współbadacze, pielęgniarki – wszystkie mające styczność z niepełnoletnimi uczestnikami badań. Z kolei weryfikacji nie podlega personel techniczny, nie mający takiego kontaktu.

Przepisy te weszły w życie w dniu 21 października 2017r. W związku z tym konieczne jest, aby upewnić się, czy osoby, z którymi po tym dniu podpisano umowy, nie widnieją w Rejestrze. W przypadku, gdyby dane kontrahenta znajdowały się w Rejestrze należy jak najszybciej rozwiązać umowę.

Wykonanie obowiązku

Dostęp do Rejestru z dostępem ograniczonym przysługuje pracodawcom przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy oraz innym organizatorom przed dopuszczeniem osoby do działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi, w zakresie uzyskania informacji, czy dane tej osoby są zgromadzone w tym Rejestrze.

Uzyskanie informacji z Rejestru z dostępem ograniczonym wiąże się z koniecznością założenia konta użytkownika indywidualnego lub konta użytkownika instytucjonalnego oraz posiadania kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP. Pierwsze konto służy monitorowaniu własnych danych osobowych. Tylko konto instytucjonalne służy weryfikowaniu danych osobowych osób trzecich. Informacje uzyskane z Rejestru z dostępem ograniczonym udostępnia się w sposób umożliwiający sporządzenie z nich wydruku. Aby uzyskać informację należy być zalogowanym, wypełnić pytanie do systemu oraz zatwierdzić je podpisem elektronicznym. Ponadto w pytaniu zawiera się zadanie lub postępowanie, w związku z którym zachodzi konieczność uzyskania informacji z Rejestru, a także dane: PESEL, imię, nazwisko (również rodowe), imiona rodziców, datę urodzenia osoby wyszukiwanej.

Podsumowując:

• obowiązek występuje podczas kontraktowania osoby (np. badacza, lekarza, pielęgniarki) o wykonanie czynności związanych z kontaktem z małoletnimi;
• obowiązek nie występuje podczas kontraktowania podmiotu (np. ośrodka, szpitala itp.) o wykonanie czynności związanych z kontaktem z małoletnimi;
• obowiązek w zakresie „działalności związanej z leczeniem” oznacza wszystkie osoby mające kontakt z małoletnimi w ramach tego działania;
• obowiązek nie dotyczy personelu, który styczności z małoletnimi nie ma (np. personel techniczny);
• obowiązek dotyczy również osób zatrudnionych na umowie cywilnoprawnej;
• podczas kontraktowania trójstronnego (np. firma farmaceutyczna – ośrodek badawczy – badacz) obowiązek ciąży na podmiotach zlecających badanie badaczowi. Liczba zlecających zależy od konstrukcji umowy. Zazwyczaj obowiązek ten ciążyć będzie tylko na sponsorze.
• obowiązek występuje przed nawiązaniem stosunku pracy lub przed dopuszczeniem do działalności wymagającej kontaktu z małoletnimi;
• obowiązek ten nie występuje, gdy do działalności dopuszcza się rodzinę małoletniego lub osoby znanej rodzicom osobiście, jak również działalności wykonywanej w stosunku do własnych małoletnich dzieci lub małoletnich dzieci znajomych. Jako rodzinę należy rozumieć osoby spokrewnione lub osoby niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku oraz wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.