Ograniczona konkurencja w przetargach szpitalnych?

Ceny maksymalne, zamiast cen sztywnych – takie podstawowe założenie przyjęte zostało na potrzeby sprzedaży leków do szpitali w Ustawie refundacyjnej. Niedookreśloność rozwiązań przyjętych w nowej regulacji może jednak spowodować znaczne uprzywilejowanie wytwórców kosztem hurtowni farmaceutycznych w staraniach o zamówienia publiczne w zakresie dostawy leków.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 i 2 Ustawy refundacyjnej, cena produktów leczniczych nabywanych przez świadczeniodawców (szpitali i innych placówek ochrony zdrowia posiadających podpisany kontrakt z NFZ) nie będzie mogła być wyższa niż urzędowa cena zbytu określona w decyzji refundacyjnej lub rozporządzeniu – w przypadku nabywania produktów od wytwórcy oraz ceny hurtowej (ceny zbytu netto powiększonej o sztywną marżę hurtową) – w przypadku nabywania produktów od podmiotów prowadzących obrót hurtowy.

Ustawa nie określa jednak, czy hurtownie farmaceutyczne nabywające produkty lecznicze na potrzeby przetargów szpitalnych będą mogły nabyć produkty poniżej sztywnej urzędowej ceny zbytu od producenta. W świetle restrykcyjnych interpretacji przepisów Ustawy refundacyjnej sporządzonych przez Ministerstwo Zdrowia oraz Ministerstwo Finansów, ryzyko uznania takich działań za zakazane należy uznać za wysokie.

Brak stosownej regulacji powodować będzie zatem, że hurtownia farmaceutyczna utraci faktyczną możliwość konkurencji z wytwórcą (np. tego samego produktu lub produktu generycznego), który występować będzie w przetargu we własnym imieniu. Hurtownia działać będzie bowiem w przedziale cenowym pomiędzy urzędową ceną zbytu a urzędową ceną hurtową, zaś wytwórca będzie mógł dokonywać sprzedaży poniżej urzędowej ceny zbytu bez dolnego limitu.

Rozwiązania przyjęte w Ustawie refundacyjnej powodują zatem, że ze względów ekonomicznych hurtownie farmaceutyczne będą być może zmuszone do rezygnacji z udziału w przetargach szpitalnych. Rodzi to konieczność przyjęcia alternatywnych modeli dystrybucji leków przez producentów, którzy dotychczas zaopatrywali szpitale za pośrednictwem hurtowni farmaceutycznych. Mogą one zostać oparte na przykład na świadczeniu przez hurtownie farmaceutyczne usług logistycznych (np. magazynowania i transportu leków), na rzecz producenta występującego osobiście w przetargu o zamówienie publiczne we własnym imieniu.