Pokój opieki farmaceutycznej, grypa, przeglądy lekowe - Apteki w Nowym Roku - Blogi Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka

Z Nowym Rokiem do aptek oficjalnie wkroczyły szczepienia przeciwko grypie. Wymogi zaproponowane niedawno przez Ministerstwo Zdrowia, które w związku z tym placówki apteczne powinny spełniać, stały się szerokim polem do debaty wśród przedsiębiorców i farmaceutów. Po turze konsultacji publicznych rozporządzenia dot. szczepień przeciwko grypie w aptekach otrzymały nowy, lecz nadal zaskakujący kształt. Niespodziewanie w mediach pojawiły się także istotne informacje dotyczące recepty kontynuowanej.

Mniej rygorystyczne wymogi dla szczepień w aptekach

Jak informowaliśmy na naszym blogu, 3 grudnia na stronie Rządowego Centrum Legislacji ukazały się dwa fundamentalne dla procesu szczepień w aptekach dokumenty: projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykazu pomieszczeń wchodzących w skład powierzchni podstawowej i pomocniczej apteki (nr MZ 1255)[1] oraz projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowych wymogów jakim powinien odpowiadać lokal apteki (nr MZ 1254)[2].

Oba projekty zostały podpisane i skierowane do ogłoszenia 31 grudnia, jednak na skutek fali krytyki oraz licznych uwag środowiska aptekarskiego – w tym Naczelnej Izby Aptekarskiej[3] – ich początkowa treść uległa znacznym modyfikacjom.

Po pierwsze – w obecnym brzmieniu – dotyczą one już nie tylko szczepień przeciw COVID-19 czy grypie, ale obejmują również świadczenia opieki farmaceutycznej.

Po drugie, zamiast proponowanej izby przyjęć dostępnej z zewnątrz apteki, Ministerstwo Zdrowia wprowadza nowe pojęcie – pokój opieki farmaceutycznej. Co ważne, zgodnie ze skierowanym do ogłoszenia brzmieniem rozporządzenia zmieniającego w sprawie szczegółowych wymogów, jakim powinien odpowiadać lokal apteki[4], pokój opieki farmaceutycznej stanowi oddzielne pomieszczenie albo – w przypadku spełnienia określonych warunków – wyodrębniona część izby ekspedycyjnej. Opisane rozporządzeniem szczepienia oraz opieka farmaceutyczna mogą być świadczone również w pomieszczeniu administracyjno-szkoleniowym, pod warunkiem zachowania rozdziału czasowego poszczególnych funkcji pełnionych przez to pomieszczenie oraz wprowadzenia pisemnej procedury określającej sposób dostępu i korzystania z tego pomieszczenia, gwarantującego bezpieczeństwo oraz poszanowanie intymności i godności pacjentów, a także niezakłócone wykonywanie czynności w innych pomieszczeniach apteki.

Co prawda proponowany pierwotnie termin na dostosowanie aptek do nowych wymogów nie uległ zmianie (dostosować należy się do 1 września 2022 r.), to obecne wymogi dot. organizacji lokali aptecznych nie budzą już tak istotnych wątpliwości w zakresie realnej możliwości zachowania dotychczasowej dynamiki szczepień w aptekach bez konieczności dokonywania skomplikowanych i kosztownych zmian technicznych.

Do pełnego wdrożenia, oprócz wskazanych powyżej rozporządzeń, apteki potrzebowały jeszcze dwóch dodatkowych regulacji – dotyczących finansowania udzielanych świadczeń, a także kwalifikacji, jakie posiadać mają farmaceuci prowadzący takie szczepienia. Pierwsza z kwestii została uregulowana przez Prezesa NFZ już 14 grudnia: zgodnie z zarządzeniem nr 201/2021/DSOZ podanie dawki szczepionki przeciwko grypie zostało wycenione na kwotę 17,21 zł. Dopiero 11 stycznia w życie weszło natomiast rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych[5]. Zgodnie z jego treścią farmaceuci chcący realizować nową usługę powinni albo spełniać warunki przewidziane dla pozostałych zawodów wykonujących szczepienia ochronne albo uzyskać dokument potwierdzający ukończenie szkolenia teoretycznego, przewidzianego dla szczepień przeciwko COVID-19 oraz praktycznego, dot. naukę podania szczepionki oraz podjęcia działań w przypadku wystąpienia niepożądanych reakcji.

Przeglądy lekowe co raz bliżej, ale recepta kontynuowana poczeka

Na początku grudnia w życie weszło także wyczekiwane rozporządzenie w sprawie programu pilotażowego przeglądów lekowych[6]. Chociaż oddany do konsultacji publicznych w sierpniu projekt również spotkał się z wieloma, krytycznymi uwagami, większość z nich nie znalazła odzwierciedlenia w ostatecznym brzmieniu przepisów. Aktualne pozostało prowadzenie przeglądu w formie papierowej, a grupa pacjentów jak i farmaceutów mogących przystąpić do pilotażu nie została rozszerzona. Zgodnie z zapowiedziami ruszył także nabór na realizatorów pilotażu przeglądów lekowych – apteki oraz farmaceuci mają czas na zgłoszenie do 7 lutego. Szczegółowe informacje oraz zasady zgłoszeń są dostępne na stronie podmiotu leczniczego odpowiedzialnego za prowadzenie pilotażu.

Co jeszcze ważniejsze, 16 stycznia wejdą w życie ostatnie z przepisów Ustawy o zawodzie farmaceuty[7], w tym zapis wprowadzający pojęcie „recepty kontynuowanej”, jako recepty wystawianej w ramach sprawowania opieki farmaceutycznej oraz w celu kontynuacji terapii produktem leczniczym, środkiem spożywczym specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobem medycznym przepisanym przez lekarza na recepcie[8].

Mimo, że na nowe uprawnienia z niecierpliwością oczekiwali zarówno pacjenci, jak i sami farmaceuci, Ministerstwo Zdrowia określa ww. zapis jako niewystarczający do faktycznego wdrożenia usługi i zapowiada prace nad uruchomieniem odpowiedniego pilotażu[9]. Niestety, jak na razie nie znamy zakresu, zasad oraz terminu wdrożenia zapowiadanego programu.

***

Jak widać na powyższych przykładach na tę chwilę zapisy ustawy o zawodzie farmaceuty jak i plany o istotnym rozszerzeniu katalogu kompetencji farmaceutów pozostają głównie w sferze teorii. Długie procesy legislacyjne oraz wprowadzane nimi złożone wymagania techniczno-organizacyjne sprawiają, że do praktycznego umocnienia roli aptek w systemie ochrony zdrowia prowadzi długa droga.

[1] https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12354056 (dostęp: 05.01.2022 r.).

[2] https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12354054 (dostęp: 05.01.2022 r.).

[3] https://www.nia.org.pl/2021/12/07/stanowczy-sprzeciw-naczelnej-rady-aptekarskiej-wobec-projektow-rozporzadzen-dotyczacych-szczepien-w-aptekach/ (dostęp: 05.01.2022 r.).

[4] https://legislacja.gov.pl/projekt/12354054/katalog/12834694#12834694 (dostęp: 05.01.2022 r.).

[5] https://dziennikustaw.gov.pl/D2021000244101.pdf (dostęp: 12.01.2022 r.)

[6] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210002342 (dostęp: 12.01.2022 r.)

[7] Ustawa z dnia 10 grudnia 2020 r., o zawodzie farmaceuty (Dz.U. z 2021 r. poz. 97, 1559; dalej: „Ustawa o zawodzie farmaceuty” lub „UZF”).

[8] Art. 96 ust. 3a Ustawy z dnia 6 września 2001 r., Prawo farmaceutyczne wejdzie w życie 16 stycznia 2022 r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 97).

[9] https://mgr.farm/aktualnosci/recepta-kontynuowana-poczeka-na-pilotaz-i-finansowanie/ (dostęp: 05.01.2022 r.)