Share
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał pierwszą decyzję na podstawie obowiązującej od niedawna ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej.
W swoich założeniach ustawa ma niwelować dysproporcje występujące w obrocie handlowym pomiędzy słabszymi z punku widzenia potencjału ekonomicznego uczestnikami np. rolnikami a dużymi sklepami wielkopowierzchniowymi, które nabywają towar od producentów.
Pierwsza decyzja UOKiK dotyczy spółki, wobec której zostało wszczęte postępowanie w lutym bieżącego roku, po licznych skargach rolników współpracujących z firmą. Spółka w ramach swojej działalności zajmuje się produkcją suszów owocowych, przypraw oraz koncentratów spożywczych.
Wątpliwości organu antymonopolowego związane z możliwością dopuszczenia się przez spółkę nieuczciwych praktyk dotyczyły:
- Braku sposobu określenia terminu odbioru produktu – firma zobowiązywała się wobec rolników na zakup od nich określonego towaru, zaś o terminie dostawy informowała producentów z trzydniowym wyprzedzeniem, co uniemożliwiało często zaplanowanie dostaw,
- Wydłużanie terminów płatności – Spółka w ramach współpracy z producentami zastrzegła 60 dniowy termin zapłaty za towar (co jest zgodne z przepisami), jednak termin ten biegł od końca miesiąca, w którym firma odebrała towar. W zawiązku z tym rolnicy czekali nawet kilka miesięcy za produkty, które zostały odebrane dużo wcześniej.
- Potracenie części wynagrodzenia producentów – Spółka potrącała część wynagrodzenia plantatorów na rzecz Związku Producentów Cykorii Przemysłowej i Warzyw.
W niniejszej sytuacji Spółka w momencie wszczęcia postępowania postanowiła współpracować z UOKiK. Zgodnie z przepisami, firma wobec której toczy się postępowanie antymonopolowe poprzez kooperację z urzędem może ustrzec się przed dotkliwymi sankcjami.
Opublikowana dzisiaj decyzja UOKIK przełamuje pierwsze lody w temacie stosowania nowego prawa. Z komunikatów i treści decyzji wstępnie wynika, że praktyka stosowania ustawy będzie blisko związana z nadrzędnym celem ustawy – czyli ochroną słabszych kontrahentów, których działalność gospodarcza będzie w dużej mierze zależna od działań dominanta.
Co ciekawsze, dwa z zarzutów Prezesa UOKIK oparte są na klauzuli generalnej określającej zakaz nieuczciwych działań, a nie na stypizowanych w ustawie formach nieuczciwego działania. Oznacza to, że Prezes UOKIK analizując poszczególne przypadki będzie działał szeroko i skupi się w swoich pracach na całości działalności przedsiębiorców, a nie tylko wybranych jej aspektach.
Co więcej, decyzja wskazuje na to, że ocenie Prezesa UOKIK podlegają nie tylko spisane warunki umów, ale również praktyka wykonywania zawartych umów.
Istotne jest również odniesienie praktyki przedsiębiorcy do ogółu praktyk stosowanych z różnymi dostawcami. Takie ujęcie decyzji może wskazywać, że UOKIK, zgodnie z zapowiedziami ówczesnej wiceprezes, będzie patrzeć na szeroko pojęty interes publiczny a nie tylko na rozumiany indywidualnie interes przedsiębiorców.
Szczególną uwagę przykuwa również bardzo szybki tok przeprowadzenia całości postępowania. Z decyzji wynika bowiem, że od momentu wszczęcia postępowania wyjaśniającego do momentu wydania decyzji upłynęły dwa miesiące. Postępowanie właściwe trwało niecały miesiąc. Termin ten jest między innymi spowodowany deklaracją spółki o przyjęciu zobowiązań i aktywną współpracą. Takie działanie może wskazywać na priorytetowe podejście do stosowania ustawy przez Urząd.
W najbliższych dniach przedstawimy bardziej szczegółową analizę decyzji, w której bardziej szczegółowo omówimy przesłanki stosowania ustawy i przyjętą definicję pozycji kontraktowej oraz przedstawimy istotne dla przedsiębiorców z branży spożywczej wniosków.
W razie pytań co do wstępnych wniosków wynikających z decyzji, zachęcamy do kontaktu z ekspertami prawa ochrony konkurencji i prawa żywnościowego kancelarii DZP.
Marta Balcerowska
Radca Prawny, Senior Associate
marta.balcerowska@dzp.pl
