Share
Naczelny Sąd Administracyjny wydał dwa pierwsze (precedensowe) wyroki w sprawie stosowania przepisów ustawy – Apteka dla Aptekarza[1] („AdA”; „Apteka dla Aptekarza”) wobec zezwoleń aptecznych udzielonych jeszcze przed wejściem w życie tej nowelizacji Prawa farmaceutycznego – taka informacja została podana do publicznej wiadomości przez Związek Pracodawców Aptecznych PharmaNET („ZPA PharmaNET”), który był uczestnikiem obu postępowań.
NSA – orzekając na korzyść spółki aptecznej – podkreślił, że art. 99 ust. 4 Prawa farmaceutycznego[2] (regulujący wymogi podmiotowe) w brzmieniu nadanym przez Aptekę dla Aptekarza nie stoi na przeszkodzie zmianie zezwolenia aptecznego wydanego przed wejściem w życie ADA, w sytuacji, w której do spółki aptecznej już po wejściu w życie ADA dołączają osoby / podmioty niebędące farmaceutami. NSA uznał, że przesądza o tym treść przepisów intertemporalnych AdA.
ZPA PharmaNET wskazał również, że oczekuje na pisemne uzasadnienie wyżej wspomnianych wyroków NSA.
Komentarz DZP – co to oznacza dla przedsiębiorców aptecznych?
Kierunek powyższych wyroków świadczy przede wszystkim o racjonalnym i logicznym podejściu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego do interpretacji treści przepisów ustawy – Apteka dla Aptekarza, a w szczególności ustanowionych w niej przepisów intertemporalnych.
Właśnie tego potrzebowali obecnie przedsiębiorcy apteczni zmęczeni ciągłą niepewnością co do zakresu stosowania przepisów AdA. Powiedzmy to sobie jasno – niepewność ta nie wynikała z przepisów AdA (które wydają się być jednoznaczne i przemawiają na korzyść przedsiębiorców aptecznych), ale podyktowana była rozbieżną praktyką organów Inspekcji Farmaceutycznej.
Organy Inspekcji Farmaceutycznej stosowały bowiem niejednolite podejście co do tego czy przedsiębiorca apteczny (działający na podstawie zezwoleń sprzed AdA) może rozszerzyć skład osobowy spółki o wspólnika niebędącego farmaceutą.
Kancelaria DZP, od pojawienia się niekorzystnych dla przedsiębiorców aptecznych interpretacji w ww. zakresie (brak możliwości rozszerzenia składu osobowego spółki o wspólnika niebędącego farmaceutą), stała na stanowisku, że wykładnia przepisów AdA prezentowana przez organy Inspekcji Farmaceutycznej jest nieprawidłowa oraz niezgodna z intencją ustawodawcy (więcej w następujących artykułach:
- https://www.dzp.pl/blog/pharma/sukces-zappa-porazka-farmaceutow-rynku-aptecznego/
- https://www.dzp.pl/blog/pharma/rozszerzenie-skladu-wspolnikow-spolce-aptekarskiej-mozna-mozna/).
Opisywane w artykule orzeczenia potwierdzają stanowisko Kancelarii DZP.
Przechodząc do szczegółów, stanowisko NSA wyrażone w dwóch prawomocnych wyrokach (zgodnie z którym wymogi podmiotowe AdA nie mają zastosowania do przedsiębiorców działających na podstawie zezwoleń sprzed AdA) ogranicza potencjalne ryzyka dla przedsiębiorców aptecznych oraz ich właścicieli w zakresie w jakim planują oni:
- restrukturyzację spółki aptecznej działającej na podstawie zezwoleń sprzed AdA (np. poprzez rozszerzenie składu osobowego spółki);
- nabycie udziałów w spółce aptecznej prowadzącej apteki sprzed AdA.
Orzeczenia NSA potwierdzają bowiem, że do spółek aptecznych (sprzed AdA) mogą dołączyć jako wspólnicy inne osoby / podmioty niż tylko farmaceuci.
Chociaż przedmiotowe wyroki dotyczą bezpośrednio wymogów podmiotowych AdA, to mając na uwadze, że:
- inne wymogi ustanowione przepisami AdA są sformułowane w analogiczny sposób;
- przepisy intertemporalne AdA mają jednolite zastosowanie do wszystkich wymogów wprowadzonych AdA;
należy dojść do wniosku, że Naczelny Sąd Administracyjny powinien podejść analogicznie do innych wymogów wprowadzonych przez ustawę – Apteka dla Aptekarza (np. limit 4 aptek), uznając, że wymogi AdA (w tym również limit 4 aptek) nie mają zastosowania do przedsiębiorców aptecznych działających na podstawie zezwoleń udzielonych przed AdA.
[1] Ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne (Dz.U.2017.1015 z dnia 2017.05.25)
[2] Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1977 z późn. zm.).
