Share
W ostatnich dniach w portalu orzeczeń sądów administracyjnych pojawiło się uzasadnienie przełomowego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 października 2022 r., w którym sąd stwierdził, że wymóg prowadzenia wysyłkowej sprzedaży produktów leczniczych polegający na składaniu zamówień „za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej placówki” w rozumieniu §2 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie wysyłkowej sprzedaży produktów leczniczych[1] (dalej jako: „Rozporządzenie w sprawie sprzedaży wysyłkowej”) jest spełniony także wówczas, gdy jest to strona zapewniona przez internetowy serwis aukcyjny, taki jak allegro.pl, o ile pełni funkcję samodzielnej strony internetowej m.in. poprzez zapewnienie charakterystycznego i unikalnego adresu www. przypisanego sprzedawcy (placówce), a także pod warunkiem że strona ta spełnia pozostałe wymogi wynikające z § 6 ww. rozporządzenia (głównie obowiązki związane z podaniem określonych danych).
Wyrok został wydany na skutek skargi przedsiębiorcy aptecznego, wobec którego Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w 2018 roku wydał decyzję nakazującą usunięcie stwierdzonego naruszenia wymagań dotyczących obrotu produktami leczniczymi, polegającego na prowadzeniu sprzedaży produktów leczniczych z wykorzystaniem strony internetowej pośrednika – portalu allegro.pl. Na mocy decyzji przedsiębiorca miał zaprzestać sprzedaży produktów leczniczych za pośrednictwem allegro. W 2022 roku decyzja WIF została utrzymana w mocy przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego, a tę z kolei przedsiębiorca zaskarżył do WSA. Do postępowania przed sądem wstąpił także Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców popierając stanowisko strony skarżącej.
Zdaniem organów inspekcji farmaceutycznej strona internetowa, za pośrednictwem której apteka dokonywała sprzedaży wysyłkowej nie spełniała warunku prowadzenia sprzedaży „za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej placówki”[2]. Według organów strona ta była stroną internetową pośrednika – portalu allegro.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w celu rozstrzygnięcia sprawy przeprowadził dogłębną wykładnię pojęcia „strony internetowej placówki”, do którego odwołuje się Rozporządzenie w sprawie sprzedaży wysyłkowej. Jak wskazał sąd, pojęcie to nie posiada jednoznacznych konotacji znaczeniowych, dlatego też nie sposób dostrzec powodów, dla których stroną internetową placówki nie miałaby być strona oferowana przez portal taki jak allegro.pl, a dedykowana konkretnej placówce w formie indywidualnej (pod)strony internetowej. Strona skarżąca w postępowaniu przed WSA podkreślała, że oferty apteki posiadają własne, charakterystyczne i unikalne adresy www., dlatego też jej zdaniem należało przyjąć, iż adresy te pełnią funkcję samodzielnej strony internetowej, z czym sąd się zgodził. Jak ponadto słusznie dostrzeżono – z warunku odnoszącego się do konieczności prowadzenia sprzedaży poprzez indywidualną stronę internetową nie wynika jaki usługodawca ma zapewnić w tym zakresie stosowne rozwiązanie techniczne. WSA słusznie wskazał, że „strona internetowa placówki” to zarówno strona dostarczona przez „firmę hostingową”, jak i strona dostarczona przez takiego usługodawcę, jak allegro.pl.
W sprawie bezspornym był fakt, iż portal allegro nie bierze udziału w zawieraniu transakcji, a jedynie zapewnia infrastrukturę informatyczną. Warto dodać, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uwzględnił w uzasadnieniu wcześniejsze orzecznictwo NSA dotyczące sprzedaży wysyłkowej za pośrednictwem portalu allegro, jednak słusznie zauważył istotne zmiany w modelu działalności serwisu – przede wszystkim zapewnienie aptekom zindywidualizowanych adresów www.
WSA zwrócił również uwagę na cel ustanowienia wymogu sprzedaży „za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej placówki”, którym jest ochrona konsumentów przed nielegalną sprzedażą produktów leczniczych za pośrednictwem Internetu, a w konsekwencji ochrona zdrowia publicznego. W przedmiotowej sprawie sąd nie dostrzegł, aby dokonywanie sprzedaży za pośrednictwem indywidualnej strony www. zapewnionej skarżącej przez portal allegro mogło w jakikolwiek sposób zagrażać wskazanym wartościom.
Z powyższych względów WSA uchylił decyzje organów inspekcji farmaceutycznej. Opisywany wyrok potwierdza prezentowane w wielu postępowaniach stanowisko Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka. Istnieje duża szansa, że pozytywnie wpłynie on na rozwój działalności e-commerce na rynku aptecznym. Taki rozwój niewątpliwie jest ważny nie tylko dla przedsiębiorców aptecznych, ale także dla pacjentów, którzy oczekują łatwego dostępu do produktów leczniczych. Konsekwencją wyroku będzie otwarcie możliwości korzystania przez apteki ze stron dostarczanych przez zewnętrznych dostawców. Wyrok może zwrócić uwagę także przedsiębiorców prowadzących inne serwisy zakupowe, gdyż dostarcza on praktycznych wskazówek jak dostosować działalność w celu zgodności z wymogami szeroko rozumianego prawa farmaceutycznego. Wyrok jest nieprawomocny.
Bibliografia:
[1] Dz. U. poz. 481,
[2] Wymóg wynikający z § 2 ust. 1 pkt 5 Rozporządzenia w sprawie sprzedaży wysyłkowej
