ShareDyskutowana od dłuższego czasu reforma inspekcji odpowiedzialnych m.in. za nadzór nad żywnością w ostatnim czasie pojawiła się ponownie na agendzie sejmowej. Czy Inspekcja Sanitarna przestanie zajmować się rynkiem suplementów diety i FSMP? Jakie skutki dla branży może mieć planowana reforma ? O tym m.in. w dalszej części artykułu.
Główny cel planowanej reformy to likwidacja Inspekcji Weterynaryjnej, Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno- Spożywczych oraz Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa i stworzenie na ich miejsce jednej Państwowej Inspekcji Weterynarii i Żywności (dalej: „PIWŻ”). Nowy organ miałby dodatkowo przejąć część kompetencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz Inspekcji Ochrony Środowiska.
Aktualny stan prac
Projekt miał zostać poddany pierwszemu czytaniu podczas posiedzenia Sejmu w dniu 27 sierpnia br. Jednakże w ostatniej chwili został skreślony z porządku obrad i w chwili obecnej nie można dokładnie przewidzieć, kiedy prace nad nowelizacją zostaną wznowione. Warto zauważyć jednak, że projekt został wskazany, jako jeden z priorytetów przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi podczas wystąpienia w Sejmie 27 sierpnia. W związku z tym można oczekiwać, że temat prac nad połączeniem inspekcji będzie wkrótce dalej procedowany. Trzeba zaznaczyć, że projekt może jeszcze ulegać istotnym zmianom, o czym świadczy zwłaszcza ilość uwag zgłaszanych do pierwotnego projektu, który był już przedmiotem dwóch autopoprawek posłów i posłanek wnioskodawców.
Kluczowe wnioski
Projekt będzie miał istotne znaczenie dla podmiotów z branży suplementów diety, w szczególności ze względu na transfer kompetencji dotyczących monitorowania wprowadzania do obrotu m.in. suplementów diety i środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz nadzoru nad tymi produktami. Powiadomienia dotyczące zamiaru lub pierwszego wprowadzenia do obrotu będą zgłaszane wyłącznie Głównemu Inspektorowi Weterynarii i Żywności. W kompetencji Głównego Inspektora nowej inspekcji, a nie GIS, miałoby znajdować się również wszczynanie postępowań wyjaśniających po złożeniu powiadomień. Organy PIWŻ byłyby również właściwe dla wstrzymania lub wycofania z obrotu produktów, co do których toczy się postępowanie wyjaśniające. Jednocześnie ogólna kompetencja dotycząca decyzji nakazujących wstrzymanie lub wycofanie produktów z obrotu w związku z niespełnianiem wymagań zdrowotnych i dotyczących znakowania żywności miałyby być pozostawione w kompetencji PPIS. Tym samym dwie różne inspekcje mogłyby decydować o wstrzymaniu/wycofaniu produktu na różnych etapach jego wprowadzania do obrotu, co wiąże się z ryzykiem odmiennych stanowisk odnośnie tych samych produktów. Wątpliwości budzi także to jak będzie wyglądała współpraca organów różnych inspekcji, w szczególności, czy prowadzone postępowania nie będą ulegały przedłużeniu. Jednocześnie nie można wykluczyć, że wskazywana kwestia wynika wyłącznie z przeoczenia wnioskodawców.
Warto zaznaczyć, że projekt nie zmienia zasadniczo obowiązków podmiotów wprowadzających do obrotu żywność, a jedynie przenosi część kompetencji nadzorczych do nowych organów. Poza wspomnianymi wątpliwościami dotyczącymi rozdzielenia kompetencji i konieczności współpracy organów różnych inspekcji, należy wskazać instytucjonalnie oparcie nowej inspekcji w znacznej mierze na obecnej inspekcji weterynaryjnej. Trudne do przewidzenia pozostaje w szczególności to, czy nowy organ będzie kontynuował linie interpretacyjne stosowane obecnie przez GIS i PPIS w kwestiach budzących wątpliwości np. dotyczących klasyfikacji produktów.
Warto wreszcie wskazać także kilka innych przykładowych obszarów, które mają przejść pod kompetencję nowej inspekcji, a są ważne z perspektywy branży:
- sprawowanie kontroli prawidłowości stosowania zasad systemu HACCP
- nadzór nad produkcją żywności ekologicznej (oznaczenia „bio” i „eko” odnoszące się do produktów lub jego składników)
- udział w postępowaniach dotyczących nowej żywności (novel food)
- kierowanie systemem RASFF (jednakże organy inspekcji sanitarnej nadal będą częścią tego systemu)
Projekt utworzenia Państwowej Inspekcji Weterynarii i Żywności wymaga monitorowania w trakcie przyszłych prac legislacyjnych w Sejmie i Senacie, gdyż jak zwykle w pracach legislacyjnych nad obszernymi reformami, należy liczyć się z możliwością dalszych modyfikacji, w tym zmian wykraczających poza pierwotny zakres nowelizacji.
Z projektem ustawy, treścią dwóch autopoprawek do projektu oraz z częścią zgłoszonych uwag można zapoznać się tutaj.
