Share
Dzisiaj kończą się konsultacje publiczne projektów ustaw powołujących Państwową Inspekcję Bezpieczeństwa Żywności. Część przepisów budzi kontrowersje. Oświadczenia żywieniowe i zdrowotne będą sprawdzać dwie różne inspekcje.
Projekt ustawy powołującej nową super inspekcję został przekazany do konsultacji publicznych w połowie lipca, o czym informowaliśmy na naszym blogu. Prawodawca zakłada stworzenie jednego, zintegrowanego systemu kontroli bezpieczeństwa i jakości żywności, który obejmie wszystkie etapy łańcucha produkcji zgodnie z ideą „od pola do stołu”. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, „system urzędowej kontroli żywności ma zatem w sposób kompleksowy zapewniać ochronę zdrowia i życia konsumentów żywności, chronić ich interesy ekonomiczne oraz zapewnić rzetelność transakcji handlowych, których przedmiotem jest żywność”. Z projektem związanych jest wiele nadziei, również przedsiębiorców. Warto zwrócić uwagę na kilka aspektów, które mogą być problematyczne i zarekomendować ich zrewidowanie dla lepszego osiągnięcia deklarowanych celów.
Sześć w jednym
Obecnie zadania w zakresie bezpieczeństwa żywności realizowane są w sumie przez sześć różnych, niezależnych od siebie organów – Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Inspekcję Weterynaryjną, Państwową Inspekcję Sanitarną, Inspekcję Handlową oraz w ograniczonym zakresie Inspekcję Ochrony Środowiska. Zgodnie z ogólnym założeniem, nowa super inspekcja ma wziąć cały ciężar kontroli na siebie, zastępując trzy pierwsze instytucje oraz przejmując część kompetencji pozostałych. Proponowane przepisy na poziomie szczegółowym nie zawsze są już jednak konsekwentne, nadal rozdzielają część zadań związanych z żywnością na pomiędzy organy różnych inspekcji.
Żywność, ale bez suplementów diety
W ocenie projektodawców tylko szczelny, pozbawiony luk system zagwarantuje konsumentom żywność o najwyższej jakości. Tymczasem już pierwsze projektowane przepisy budzą wątpliwości w zakresie jednolitości systemu. Spod kompetencji super inspekcji wyłączono suplementy diety, które pozostawiono dotychczasowemu nadzorowi Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zadania Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności obejmą natomiast nadzór m.in. w zakresie oznakowania i reklamy żywności a więc także stosowania oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych. Oświadczenia te tymczasem mogą być stosowane względem wszelkich środków spożywczych, pod warunkiem spełnienia wymogów, zwłaszcza z Rozporządzenia 1924/2006.
Może to okazać się bardzo problematyczne, bowiem nowa inspekcja przejmie jednocześnie zadania związane z m.in. środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego, a więc kategoriami produktów o często podobnej specyfice. Kompleksową kontrolę nad szeroko rozumianą żywnością funkcjonalną pełni obecnie Państwowa Inspekcja Sanitarna. Posiada ona wieloletnie doświadczenie w postępowaniach w tym obszarze oraz pewną wykształconą praktykę interpretacji, choć należy przyznać, że nie zawsze spójną pomiędzy organami w różnych powiatach.
Planowane rozbicie kompetencji dotyczących żywności funkcjonalnej może doprowadzić do dualizmu interpretacyjnego w wykładni tych samych przepisów jedynie w zależności od przyjętej podkategorii żywności.
Niekonsekwencji ciąg dalszy
Wyłączenie suplementów diety z zakresu kompetencji nowej inspekcji to nie jedyny problem. Także inne obszary działań związanych z kontrolą produkcji i obrotu żywności zostały podzielone pomiędzy dotychczasowe organy, co może powodować problemy przy wcielaniu jej w życie.
W odniesieniu do materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością kontrola produkcji pozostawiona została Państwowej Inspekcji Sanitarnej, nowa inspekcja ma zaś nadzorować tylko ich obrót i stosowanie. Dodać do tego należy także kontrolę Wojskowej Inspekcji Sanitarnej prowadzoną w zakresie kompetencji tego organu.
Prace w toku
Projekty ustaw pozostają na etapie konsultacji publicznych, które trwają do dnia 12 sierpnia. Dokonywane za ich pomocą zmiany obejmą w sumie ponad trzydzieści innych ustaw. Nowa inspekcja ma zacząć pracę od 1 stycznia 2018 r.
