Wpływ nowelizacji procedury administracyjnej na decyzje dotyczące suplementów diety

Z dniem 1 czerwca 2017 r. weszły w życie przepisy nowelizujące Kodeks Postępowania Administracyjnego. Nowela wprowadzi do procedury administracyjnej szereg nowych rozwiązań, niektóre z nich będą miały wpływ na postępowania dotyczące suplementów diety prowadzone przez organy inspekcji sanitarnej.

1. Najważniejsze zmiany w postępowaniach dotyczących suplementów diety:

Żądanie rozstrzygnięcia sprawy:

Nowelizacja przyznaje stronie możliwość żądania od organu II instancji wydania decyzji rozstrzygającej zamiast decyzji kasatoryjnej (tj. przekazującej sprawę do ponownego rozpatrzenia). Organ II instancji będzie miał wówczas obowiązek wyjaśnić wszystkie istotne okoliczności i rozstrzygnąć sprawę. Tym samym w przypadku odwołania od decyzji Powiatowego Inspektora Sanitarnego można zażądać, by Wojewódzki Inspektor Sanitarny rozstrzygnął sprawę w swoim orzeczeniu, a nie przekazywał ją raz jeszcze na poziom powiatu.

Zmiana w zakresie terminu na uzupełnienie braków formalnych:

Nowelizacja przewiduje uelastycznienie terminu na uzupełnienie braków formalnych, w miejsce obecnych siedmiu dni wprowadza termin „nie krótszy niż siedem dni”. Tym samym organy administracji publicznej, w tym inspekcja sanitarna zyskają możliwość wydłużenia tego terminu w przypadku skomplikowanych spraw.

Adekwatność kar administracyjnych:

Nowelizacja wskazuje okoliczności, od których zależy wymiary kary, w tym:

• wagę i okoliczności naruszenia prawa;
• uprzednie ukaranie za to samo zachowanie;
• stopień przyczynienia się strony;
• wysokość korzyści, którą strona osiągnęła, lub straty, której uniknęła.

Nowelizacja wskazuje okoliczności, od których zależy odstąpienie od wymierzenia kary (obligatoryjne), tj. gdy waga naruszenia jest znikoma lub gdy strona została już ukarana, a także wymienia okoliczności, od których zależy możliwość odstąpienia od wymierzenia kary (fakultatywna), tj. gdy strona usunęła naruszenie/powiadomiła o naruszeniu odpowiedni organ i gdy spełnione zostaną cele kary.

Nowelizacja przewiduje przedawnienie kary w terminie 5 lat od naruszenia prawa/wystąpienia skutków naruszenia oraz przedawnienie egzekucji kary administracyjnej w terminie 5 lat od dnia, w którym kara powinna być wykonana.

Powyższe reguły będą miały zastosowanie także do kar uregulowanych w ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia (dział VII, rozdział II), które mogą być nałożone w sprawach dotyczących suplementów diety.

Ponaglenie:

Nowelizacja wprowadza procedurę ponaglenia w przypadku niezałatwienia sprawy w terminie. W jej wyniku organ prowadzący postępowanie zostanie zobowiązany do ustosunkowania się do ponaglenia oraz przekazania swojego stanowiska razem z aktami sprawy do organu wyższego rzędu. Natomiast jeżeli nie ma takiego organu, sprawa pozostaje w organie, który prowadzi to postępowanie. W przypadku stwierdzenia bezczynności lub przewlekłości wyznaczany jest termin na załatwienie sprawy oraz zarządza się wyjaśnienie przyczyn takiego stanu rzeczy (oraz osób winnych).

Nowelizacja przewiduje stosowanie ponaglenia w przypadku terminów wyznaczanych przez przepisy szczególne, a w ich braku – przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia wprowadza termin 60 dni z art. 30 ust. 3 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (czas na postępowanie w przypadku wprowadzenia produktu po raz pierwszy do obrotu), zatem ponaglenie będzie przysługiwało po upływie tego terminu. W pozostałym zakresie zastosowanie ma ogólne uregulowanie z art. 35 Kodeksu postępowania administracyjnego, tj. miesiąc na załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego oraz dwa miesiące w przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej – licząc od dnia wszczęcia postępowania. W przypadku przekroczenia ww. terminów stronie postępowania przed inspekcją sanitarną będzie przysługiwało ponaglenie.

Zasada współdziałania organów i posiedzenia w trybie współdziałania:

Nowelizacja zakłada wprowadzenie zasady współdziałania organów i posiedzenia w trybie współdziałania – możliwość zorganizowania wspólnych posiedzeń organów zaangażowanych w dane postępowanie, zwiększenie aktywnej współpracy organów działających przy wyjaśnianiu sprawy. Po wejściu w życie analizowanych przepisów możliwe będzie organizowanie wspólnych posiedzeń pomiędzy Głównym Inspektorem Sanitarnym a Zespołem do Spraw Suplementów Diety czy Urzędem Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych w ramach art. 31 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Powyższe rozwiązanie ma na celu przyspieszenie procesu wydawania decyzji administracyjnych.

Zasada pewności prawa:

Zasada nałoży na organ administracji publicznej obowiązek nieodstępowania – bez uzasadnionej przyczyny – od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym. Przedmiotowa zasada powinna mieć zastosowanie również w przypadku decyzji dotyczących suplementów diety. Przy czym inspekcja sanitarna może wskazywać na przesłankę dotycząca „takiego samego stanu faktycznego” jako wyłączającą. Innymi słowy, można spodziewać się stanowiska organu wskazującego, że porównywane postępowania różnią się w takim stopniu (dotyczą innych produktów), że nie można uwzględnić wcześniejszej praktyki.

2. Pozostałe zmiany wynikające z noweli:

Możliwość zrzeczenia się przez stronę prawa do wniesienia odwołania.

Wprowadzenie zasady proporcjonalności.

Wskazanie przez organ – na etapie wezwania strony do wypowiedzenia się co do zebranych dowodów w sprawie – niespełnionych przez stronę przesłanek do wydania decyzji zgodnej z jej żądaniem (w przypadku postępowań wszczętych na wniosek strony).

Jeżeli koniec terminu do wykonania danej czynności prawnej przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą. Tym samym uregulowany został status soboty w przypadku liczenia terminów.

Możliwość milczącego załatwienia sprawy przez organ (jedynie gdy przepis szczególny na to zezwala).

Możliwość zastosowania trybu uproszczonego za sprawą wykorzystania odpowiedniego formularza urzędowego (jedynie gdy przepis szczególny na to zezwala).

Możliwość wykorzystania mediacji (w przypadku spraw o charakterze spornym).

Obowiązek przyjaznej dla strony interpretacji okoliczności faktycznych oraz przepisów prawa.