ShareW chwili obecnej, na różnym etapie zaawansowania, jest kilka projektów budowy spalarni odpadów komunalnych. W przypadku realizacji tych projektów, wstydliwa statystyka masy odpadów komunalnych poddawanych termicznemu przekształceniu uległaby zasadniczej zmianie. Przypomnę jedynie, że w chwili obecnej w Polsce funkcjonuje 1 (słownie: jedna) spalarnia odpadów komunalnych o niewielkiej mocy przerobowej. Chodzi o warszawski ZUSOK zlokalizowany w dzielnicy Targówek, którego moc przerobowa to jedynie ok. 47.500 Mg/rocznie, czyli zaledwie kilka procent odpadów komunalnych powstających w mieście stołecznym. Planowana moc przerobowa każdej z planowanych instalacji to kilkukrotność obecnych mocy przerobowych ZUSOK. Dla przykładu, instalacja poznańska, gdzie jako DZP zaangażowani jesteśmy w charakterze doradców prawnych, to planowana moc rzędu 210.000 Mg/rocznie.
Jestem świadom różnych poglądów formułowanych na temat tego, czy spalarnia odpadów jest optymalnym, środowiskowo, technologicznie i społecznie, sposobem przetwarzania odpadów. Osobiście przemawia do mnie podejście do tego zagadnienia prezentowane w KPGO, w którym tego rodzaju instalacje przewidziane są dla większych ośrodków. Jednocześnie dostrzegam potrzebę uwzględnienia w dyskusji na temat optymalnych form zagospodarowywania odpadów komunalnych również innych technologii termicznego przekształcania odpadów. Zagadnienie to będzie jeszcze przedmiotem odrębnego wpisu na blogu.
W kontekście planowanego zwiększenia liczby spalarni odpadów komunalnych warto kilka słów poświęcić prawnym aspektom kwalifikacji zagospodarowywania odpadów powstających w procesach spalania odpadów komunalnych.
Z praktycznego punktu widzenia mówimy tutaj przede wszystkim o żużlach i popiołach. Odpady te mogą być kwalifikowane jako 19 01 11* i 19 01 12. Podstawowym aktem prawnym w zakresie dopuszczalnych sposobów zagospodarowania żużli i popiołów powstałych w procesie termicznego zagospodarowania odpadów jest rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów. Zgodnie z przepisami tam zawartymi pozostałości po termicznym przekształcaniu odpadów poddaje się odzyskowi, a w przypadku braku takiej możliwości – unieszkodliwia się, ze szczególnym uwzględnieniem unieszkodliwienia frakcji metali ciężkich. Podkreślenia wymaga fakt, iż przepisy rozporządzenia jednoznacznie dopuszczają wykorzystanie pozostałości po termicznym przekształcaniu odpadów do sporządzania mieszanek betonowych na potrzeby budownictwa, z wyłączeniem budynków przeznaczonych do stałego przebywania ludzi lub zwierząt oraz do produkcji lub magazynowania żywności.
Powyższe rozporządzenie jest kluczowe dla określenia możliwości zagospodarowania odpadów kwalifikowanych 19 01 11* i 19 01 12. Dlaczego? Gdyż odpady o kodach 19 01 11* i 19 01 12 nie zostały ujęte w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami i urządzeniami. Przypomnę tylko, że rozporządzenie to określa m.in. rodzaje odpadów oraz warunki ich odzysku w procesach odzysku R14 i R15 poza instalacjami i urządzeniami. Rozporządzenie obejmuje popioły i żużle energetyczne, nie obejmuje zaś popiołów i żużli pochodzących ze spalarni odpadów.
Powyższe prowadzi do wniosku, że odpady o kodach 19 01 11* i 19 01 12 mogą być poddawane procesom odzysku R 11, R 13 (w zakresie magazynowania), a w określonych przypadkach również R 14 i R 15 oraz procesom unieszkodliwiania w procesach D 5, D 15 (w zakresie magazynowania) i D 16.
Daniel Chojnacki
Radca Prawny, Counsel
daniel.chojnacki@dzp.pl
