Stawka podatku śmieciowego powinna uwzględniać także jego egzekucję

Zachęcam Państwa do zapoznania się z moim komentarzem dotyczącym opłat pobieranych przez samorządy za wywóz śmieci. Komentarz do artykułu autorstwa Piotra Pieńkosza został opublikowany na łamach Dziennika Gazeta Prawna (Samorząd i Administracja) 10 stycznia 2018 roku.

Pobierane przez naszą gminę opłaty za wywóz śmieci nie wystarczają, aby sfinansować funkcjonowanie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi Jednym z głównych powodów jest to, że wielu mieszkańców nie wywiązuje się z obowiązku regulowania wspomnianej daniny. Z kolei egzekucja opłaty, jak wiadomo, kosztuje i nie jest w pełni efektywna. Czy taki stan rzeczy upoważnia nas do podwyżki stawki podatku śmieciowego? – pyta urzędnik

Zgodnie z art. 6k ust. 2 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, określając wysokość stawki za gospodarowanie odpadami komunalnymi, rada gminy bierze pod uwagę m.in. liczbę mieszkańców, ilość śmieci wytwarzanych na terenie danej jednostki, a także koszty funkcjonowania systemu odbioru, wywózki i przetwarzania odpadów. Wśród tych ostatnich znajdują się nie tylko koszty ponoszone na rzecz firm śmieciarskich czy też związane z utrzymaniem punktów selektywnego zbierania odpadów, lecz także koszty obsługi administracyjnej całego systemu, czyli m.in. pracy urzędników.

– W orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się, że rada gminy jest zobowiązana do dokonania rzetelnej i wnikliwej kalkulacji wysokości stawki, tak aby pobierane opłaty pokrywały rzeczywiste koszty związane z funkcjonowaniem systemu gospodarowania odpadami na terenie gminy – wyjaśnia Daniel Chojnacki, radca prawny w kancelarii Domański Zakrzewski Palinka sp. k. – Prawidłowo skalkulowana opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinna z jednej strony zapewniać sprawne funkcjonowanie systemu odbioru odpadów na terenie gminy, z drugiej zaś nie powinna stanowić źródła dodatkowych zysków gminy – dodaje prawnik, powołując się m.in. na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 22 lutego 2017 r. (sygn. akt I SA/Cd 1363/16).

Nakłady ponoszone w związku z egzekucją opłat śmieciowych należy zaliczyć do kosztów administracyjnych funkcjonowania systemu. Trzeba je więc uwzględnić, ustalając wysokość stawki podatku śmieciowego. W kontekście odpowiedzi na postawione przez czytelnika pytanie, trzeba zaznaczyć, że jednostka samorządu terytorialnego powinna również dokonać oszacowania stopnia ściągalności opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

– Jeżeli jedyną przyczyną, dla której rada gminy planuje podwyższenie opłaty, jest jej niewystarczająca egzekucja przez służby gminne, to powstaje pytanie o przyczyny takiego stanu rzeczy. Mogą one być różnorakie, jak choćby niewłaściwe oszacowanie ściągalności opłat przy kalkulacji stawki dotychczasowej czy też zaniechania po stronie służb gminnych – tłumaczy Chojnacki. – Aby zatem uchwała rady gminy o zmianie stawki opłaty spełniała wymogi formułowane przez sądy administracyjne i była podjęta na podstawie rzetelnych wyliczeń, kalkulacja ta musi na powyższe pytania udzielić wyczerpującej odpowiedzi i wskazać przyczyny, dla których dotychczas przyjęte założenia co do poziomu ściągalności opłaty okazały się błędne – dodaje nasz rozmówca.

W praktyce oznacza to, że rada gminy może zdecydować o podwyżce opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w związku z tym, iż danina według wcześniej przyjętej stawki i przy rzeczywistym poziomie jej ściągalności nie wystarcza do sfinansowania systemu. Musi to jednak odpowiednio uzasadnić. Powinna również podjąć działania mające na celu poprawę egzekucji opisywanej daniny w celu zmniejszenia jej stawki w przyszłości. Podstawa prawna Art. 6k ust. 2, art. 6r ust 2-2b i 2d par. 4 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1289 ze zm.).

Źródło: Dziennik Gazeta Prawna

Daniel Chojnacki
Radca Prawny, Counsel

daniel.chojnacki@dzp.pl